انحراف نرخ ارز حقیقی تعادلی و سیاست های تجاری در اقتصاد ایران

در این مقاله تاثیر سیاست های تجاری و دیگر متغیرهای اساسی بر نرخ ارز حقیقی تعادلی برای دوره 1381-1338 با استفاده از تحلیل های هم انباشتگی و آزمون های علی کوتاه مدت و بلند مدت ، مورد مطالعه قرار می گیرد . نتایج حاصله نشان می دهند که شاخص تعرفه ، بهره وری ، تراز منابع نسبت سرمایه گذاری به جذب داخلی و نرخ ارز رسمی سازگار با الگوی نظری مانتیل اثرات معنی داری بر نرخ ارز حقیقی وارداتی و صادراتی دارند . تراز منابع غیر نفتی شامل ورود سرمایه و درآمدهای نفتی ، علت ادواری کوتاه مدت کلیه متغیرهای دستگاه و علت بلند مدت نرخ ارز حقیقی تعادلی محسوب شده و نقش متغیر پیشرو را در نوسانات سایر متغیرها ایفا می کند. به علاوه این متغیر از بیش ترین درجه برون زایی برخوردار بوده و سیاست های ارزی کشور نقشی انفعالی در مقابل تراز منابع داشته است . شاخص تعرفه یا محدودیت های کمی وارداتی ، مهم ترین متغیر پیش بینی کننده نرخ ارز رسمی در طول ادوار تجاری است به طوری که افزایش شاخص تعرفه و محدودیت های وارداتی ، رشد نرخ ارز موثر اسمی را کنترل کرده است . ارزش گذاری بیش از حد پول داخلی احتمالا به دلیل انحرافات قیمتی و سیاستی نسبت سرمایه گذاری را کاهش داده و از این طریق تاثیر منفی بر رشد اقتصادی گذاشته است