شرط تحدید زمانی اقامه دعوی مسیولیت

از جمله شروط رایج در قراردادها، شروط محدودکننده مسیولیت هستند. این شروط کارکردی دفاعی دارند. هدف این شروط فراهم کردن ابزاری دفاعی برای خوانده است و دادگاه در صورت موثر دانستن شرط، مسیولیت خوانده را کاهش می‌دهد. شروط مزبور به نوعی حق اقامه دعوا را نیز محدود می‌نمایند زیرا در اثر این شروط، آنچه مسلم است اینکه مشروطٌ‌علیه در طرح برخی از دعاوی با مانع جدی روبرو خواهد شد. شایان ذکر است که مرور زمان یک نوع شرط قانونی در تحدید زمانی مسیولیت است که به‌وسیله آن قانون‌گذار پس از گذشت مدتی خوانده را مستحق می‌داند تا از دادگاه بخواهد از رسیدگی به دعوا خودداری کند؛ بدین جهت همچون شروط محدودکننده مسیولیت حق اقامه دعوا را از لحاظ مدت، محدود ساخته و علاوه بر این، مسقط مسیولیت نیست؛ بنابراین در شمار شروط تحدید مسیولیت قرار می‌گیرد. از آنجا که مرور زمان حقی برای خوانده است، او می‌تواند از استناد به آن خودداری کند. بر این اساس، طرفین می‌توانند در قراردادهایشان مدت آن را افزایش یا کاهش دهند. در افزایش یا کاهش مرور زمان، طرفین باید معیار معقولیت را رعایت کنند. بنابراین نمی‌توانند آن را ساقط کنند یا به کمتر از مدت معقول برای طرح دعوا کاهش دهند. از سوی دیگر در نظامی حقوقی که قاعده عام مرور زمان وجود ندارد، مانند حقوق ایران، طرفین می‌توانند با درج شرطی در قرارداد مسیولیت خود را از حیث مدت محدود کنند. همان گونه که شرط تحدید مسیولیت شرطی صحیح است، شرط تحدید زمانی مسیولیت که به نوعی مرور زمان قراردادی محسوب می‌شود نیز باید صحیح انگاشته شود.