توزیع مسئولیت مدنی به میزان درجۀ تاثیر در تصادفات رانندگی با تکیه بر مواد 526 و 528 قانون مجازات اسلامی

با توجه به اینکه نگاه سنتی به مسئولیت جبران خسارت در حوادث رانندگی، پاسخ‌گوی نیاز فعلی جامعه نبوده است، قانون‌گذار در سال 1392 با تصویب قانون مجازات اسلامی و قرار دادن قاعدۀ استناد به‌عنوان مبنای قانون‌گذاری، مقرراتی را در راستای اجرای عدالت و منطبق با نظام‌های حقوقی دنیا به تصویب رساند. یکی از مقررات مصوب در این قانون، مادۀ 526 است که در آن با عبور از نظریۀ مشهور فقها و مادۀ 332 قانون مدنی،در موارد اجتماع سبب و مباشر، حکم به توزیع مسئولیت به میزان درجۀ تاثیر شده است. از طرفی در مادۀ 528 همین قانون در بحث تصادفات به‌صورت مطلق و با نادیده گرفتن درجۀ تاثیر، حکم به تقسیم مسئولیت به تساوی شده است. به نظر می‌رسد بین این دو ماده از نسب اربعه، رابطۀ عموم و خصوص من‌وجه وجود دارد و نقطۀ اجتماع که فرض اجتماع سبب و مباشر در تصادفات است، مشمول هر دو ماده می‌گردد. سوالی که در این خصوص به ذهن می‌رسد این است در مورد تعارض بین این دو ماده، کدام‌یک حاکم است؟ ما در این پژوهش به روش تحلیلی و توصیفی با بهره‌گیری از روش کتابخانه‌ای به این نتیجه می‌رسیم که در صورت اجتماع سبب و مباشر در تصادفات، مادۀ 526 مقدم است و باید حکم به توزیع مسئولیت بین عوامل به میزان درجۀ تاثیر نمود، ولی در سایر صور با توجه به سابقۀ فقهی موضوع، نمی‌توان از اطلاق مادۀ 528 چشم‌پوشی کرد.

distribution of civil liability according to the degree of impact in traffic accidentsbased on articles 526 & 528 of the islamic penal code

noticing that the traditional view of responsibility for compensation in traffic accidents has not met the current needs of society, the legislator in 2014 by approving the islamic penal code and placing the rule of citation as the basis of legislation, made provisions in line with the implementation of justice and in accordance with the global legal systems. one of the rules ratified in this law is article 526 in which the decree of liability distribution in terms of impact degree has been issued by passing the general opinion of jurists and article 332 of civil law in cases of equality of accessory and perpetrator. on the other hand, in article 528 of the same law, in the discussion of accidents, it is decided to divide the responsibility equally, ignoring the degree of impact. it seems that there is a partial relationship between these two and the meeting point is the assumption of attendance of the accessory and perpetrator of the accident at the same time, which is included in both articles. the question that comes to mind is which of these two is dominant? this study with a descriptive-analytical library method concluded that if there is equality of accessory and perpetrator in accidents, article 526 is dominant and liability distribution should be issued between them in terms of impact degree. but the application of article 528 cannot be ignored in other ratios according to the juridical tradition of the issue.