قیود تحدیدکنندۀ اجرای مجازات مجنون؛ نقدی بر نظر مشهور فقها و رویکرد قانون‌گذار ایران

مشهور فقهای امامیه معتقدند عروض جنون پس از ارتکاب جرم مانع اجرای مجازات نیست. اگرچه این حکم توسط برخی فقها مورد تردید قرار گرفته است و قانون‌گذار ایران نیز در قوانین کیفری خود شرایطی را برای امکان اجرای این مجازات در نظر گرفته است ولی به نظر می‌رسد با دقت در مستند روایی این موضوع بتوان محدودیت‌های بیشتری را برای اجرای مجازات مجنون قائل بود. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی و با بررسی سندی و دلالی روایات مربوطه به این نتیجه دست یافته است که روایتِ دال بر مجازات مجنون از جهت نوع جرم ارتکابی و ظرف زمانی اثبات جرم یعنی زمان صحت یا عروض جنون و نیز شیوۀ اثبات، اطلاق نداشته و شمولش نسبت به ارتکاب هر جرم و نیز فرض اثبات جرم در زمان عروض جنون و به هر شیوه، مورد شبهه و تردید است و به نظر می‌رسد آنچه از ادله قابل‌استفاده است، جواز اجرای حد شلاقی است که با اقرار فرد در زمان افاقۀ او اثبات شده باشد؛ امری که با حقوق دفاعی متهم و لزوم رعایت احتیاط در دماء نیز سازگاری بیشتری دارد.

Restrictive restrictions on the execution of insane punishment; A critique of the well-known opinion of jurists and the approach of the Iranian legislature

Wellknown Imami jurists believe that insanity after crime committing does not prevent the execution of punishment. Although this opinion has been questioned by some jurists and also the Iranian legislature has provided conditions for the possibility of executing this punishment in its criminal law, but it seems that by carefully documenting the validity of this issue, more restrictions can be placed on the execution of insane punishment. This research has reached the conclusion by descriptive and analytical method and by examining the authenticity and signification of the relevant narrations that the narration indicating the punishment of the insane does not apply in terms of the type of crime committed and the time of proof of the crime, i.e. the time of correctness or insanity and the method of proof, And its inclusion in the commission of any crime and also the presumption of proving the crime at the time of insanity and in any way is questionable. And it seems that what can be used from the evidence is the permission to perform the whipping punishment, which has been proven by the person’s confession at the time of his health; This is more compatible with the defendant’s defense rights and with the rule of Caution in bleeding.