بررسی قضایی فرآیند تملک قهری توسط دستگاه‌های اجرایی در رویۀ قضایی ایران و انگلیس

فرایند تملک قهری در حقوق انگلیس و ایران تحت آیینی خاص صورت می‌پذیرد که ممکن است صحت آن مورد اعتراض قرار گیرد. یکی از کیفیات اعتراض در قالب بررسی قضایی مطرح می‌گردد که داخل در نظارت عالی قضایی بوده و به‌نحوی صورت می‌پذیرد که کلیۀ اقدامات منطبق با عناصر لازم برای تحقق تملک باشد. منبع بررسی قضایی در حقوق انگلیس مورد اتفاق در بین نظریه‌پردازان نیست، به همین جهت سه دیدگاه در این مورد مطرح گردیده است که دیدگاه تلفیقی کامن‌لایی با دکترین «اقدام خارج از اختیار» مقبولیت بیشتری دارد. با وجود این در ایران به‌رغم تلاش رویۀ قضایی، کماکان دیدگاه قانون‌محور بر این موضوع حاکم است. رویۀ قضایی انگلیس در گسترش این نظریه در حوزۀ حقوق تملک اراضی نیز گام‌های مناسبی برداشته و اسباب و جهات مختلفی را بیان نموده‌اند که اقدامات خارج از اختیار اعم از ماهوی و شکلی، نقض قواعد حقوق بشر، انتظار مشروع، عدالت طبیعی، اصل تناسب و غیرمعقول بودن از مصادیق آن است. از سویی دیگر رویۀ قضایی انگلیس استثنائاتی را بر آن وارد نموده که در قالب سیاست‌های کلی کشور مطرح می‌گردد. عمدۀ ضمانت‌اجرای نقض قواعد فوق در قالب ابطال تصمیمات در حوزۀ حقوق تملک مطرح می‌گردد با وجود این در رویۀ قضایی انگلیس مواردی وجود دارد که به ضمانت‌اجرای دیگر نیز استناد شده است.

Judicial Review of Acquisition of Land by the Executive Institutions in Iranian and English Judicial Precedent.

The process of acquisition of land in English and Iranian law takes place under a specific procedure that may be questioned for validity. One type of the examining of objection is judicial review, which is high supervisory, will be applied in such manner that all actions will be in accordance with the elements that are necessary for acquisition. The source of the judicial review is different between English jurisprudence, so three views have been put forward on the subject that compilation of ultra vires doctrine with common law, has excelled. But in Iran, despite judicial precedent effort, the lawbased view remains dominant. The English judicial precedent has also taken appropriate steps in the development of this theory in the law of acquisition of land and has outlined various ways in motives of judicial review; substantive ultra vires and procedural ultra vires, infringement human rights, legitimate expectation, natural justice, proportionality, unreasonableness. However, the English judicial precedent has made some exceptions as general policies of the country. The major of decisions in judicial review in acquisition of land, are in the form of quash. However, there are some cases in the English judicial precedent that have been cited another decision.