جایگاه اصل حقوق بشریِ حیثیت و منزلت انسانی در حقوق قراردادها

حقوق بشر به‌طور سنتی در حقوق عمومی و در روابط دولت شهروند مورد بحث بوده است، اما این به معنای نفی تاثیر آن در حقوق خصوصی نیست. در حقوق قراردادها اصولی نظیر حاکمیت اراده یا آزادی قراردادها هم‌سو با اصول حقوق بشر است اما برای حمایت همه‌جانبۀ حقوق بنیادین بشری کافی نیست. بدین منظور ضرورت دارد اصول دیگری که می‌تواند به‌عنوان اصولی هم‌سو با اصول سنتی در حقوق قراردادها نقش ایفا نماید، لحاظ گردد. پایه‌ای‌ترین اصل حقوق بشر، اصل حیثیت و منزلت انسانی است. سوال این است که این اصل با چه ابعاد و با چه شیوه‌ای در حقوق قراردادها قابل اعمال است؟ و آیا حقوق بنیادینِ برآمده از این اصل با قرارداد قابل‌اسقاطند؟ در این مقاله تبیین شده که اصل حریت دربردارندۀ حقوق مهمی چون کرامت انسانی، حق احترام به زندگی خانوادگی بوده و اصل منع تبعیض می‌تواند به‌عنوان عامل محدودکنندۀ اراده باشد و مانع نفوذ شرط یا قرارداد مخالف آن‌ها شده و حق‌های بنیادین برآمده از اصول موصوف به‌عنوان حقوق کلی مدنی، غیرقابل انصراف یا اسقاطند. روش تحقیق کتابخانه‌ای و با مطالعه رویۀ قضایی کشورها و ایران بوده است.

The place of the principle of human rights and human dignity in contract law

Human rights are traditionally discussed in public law and in governmentcitizen relations, but this does not mean denying its impact on private law. In contract law, principles such as the rule of will or freedom of contract are themselves in line with human rights principles, but are not sufficient to fully protect fundamental human rights. For this purpose, it is necessary that other principles can be introduced as principles in line with traditional principles in contract law. The most basic principle of human rights is the principle of human dignity. The question is, to what extent and in what way can this principle be applied in contract law? Can fundamental rights derived from this human rights principle be revoked by a contract? In this article, with emphasis on various cases in the jurisprudence of some countries and the European Court of Human Rights, we have come to the conclusion that The principle of freedom, which includes important rights such as human dignity, the right to respect for family life, and the principle of nondiscrimination, which encompasses various aspects, sometimes as a limiting factor of the will to prevent the infringement of a condition or contract contrary to them and sometimes fundamental rights arising from these principles. As general civil rights, they are also partially irrevocable or revocable. The research method has been library and by studying the judicial practice of countries and Iran.