حق دسترسی به اینترنت؛ مبانی و محتوا

دسترسی افراد به اینترنت یکی از موضوعات روز در سطح بین‌المللی و ملی است که از زوایای مختلف اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و حقوقی مورد بحث قرار می‌گیرد. از منظر حقوقی، پرسش‌های مطرح در‌این‌باره آن است که آیا دسترسی به اینترنت حق افراد است. اگر حق افراد است، چه محتوایی دارد و چگونه قابل‌تحقق است؟ این مقاله، برای پاسخ به پرسش‌های مذکور، به مطالعه در منابع بین‌المللی و رویه‌های ملی و واکاوی دیدگاه‌های مطرح دربارۀ مبنا و محتوای حق مذکور پرداخته و به این نتیجه رسیده است که دیدگاه غالب این است که دسترسی به اینترنت حق افراد است، ولی در مورد محتوای آن مناقشه وجود دارد. با وجود این، می‌توان حق اتصال به اینترنت، اصل بی‌طرفی، حق بی‌نامی، حق استفاده از فناوری رمزگذاری و حق بر امن و شفاف‌بودن اینترنت را به‌عنوان عناصر اصلی این حق شناخت. همچنین این حق، به‌طور عمده، جنبۀ شکلی و ساختاری دارد تا ماهوی. یعنی به اصل دسترسی به اینترنت مربوط است، نه به محتوایی که در نتیجۀ دسترسی مبادله می‌شود.

Right of Access to Internet : Bases and Content

individuals access to internet is one of the current debates in international and national levels from economic, cultural, social, political and legal perspectives. From legal perspective, the main question is that if access to internet is individual right? What is its content and how it could be protected and realised? This article, based on desk research method and studying international and reginal instruments and interpretations, national legislative administrative and judicial practices and legal scholars viewpoints, has concluded that existence of this right is dominant view, but, its content is disputable. For illustration of its content, have induced, right to connection, principle of neutrality, right to anonymity, right to encryption and right to safe and transparent internet as ingredients and elements of the umbrella right of access to internet. Its concentration is on access and not on the content which would be transmitted after access. Thus, this right is structural right not substantive one.