تاثیرات عدم هم‌سویی سیاست جنایی تقنینی و قضایی ایران در نگرش متهمین و محکومین جرائم مواد مخدر

توسل بیش از حد مقنن به مجازات‌های شدید، از جمله حبس‌های طولانی‌مدت و اعدام به وضوح در قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر به چشم می‌خورد. اما مداقه در رویۀ قضایی موجود در این زمینه حکایت از این دارد که علی‌رغم اینکه به‌موجب نصوص قانونی درخصوص بسیاری از بزهکاران این حوزه باید احکام سنگین اعدام یا حبس ابد صادر و اجرا شود، در بسیاری از موارد شاهد این هستیم که تمایل رویۀ قضایی به صدور چنین احکامی بسیار کم است و بنا به دلایل متعددی قضات از صدور چنین احکامی امتناع می‌‌ورزند. در این پژوهش برای نشان‌دادن عدم هم‌سویی سیاست جنایی تقنینی و قضایی موجود در حوزۀ جرائم مواد مخدر، نگارندگان نمونه‌هایی از آراء محکومیت صادره در این خصوص را مورد تحلیل قرار داده‌اند. با عنایت به آنکه مجرمان بالقوه در محاسبات قبل از ارتکاب جرم موارد اجرای یک حکم و نه شدت مجازات قانونی را مدنظر قرار می‌دهند، در این راستا و با یک کار میدانی نگرش متهمین و محکومین به اعدام در جرائم این حوزه نیز با طراحی پرسش‌نامه‌ای (قبل از تصویب ماده‌واحدۀ الحاقی اخیر) مورد بررسی قرار گرفت. نتیجه آنکه عدم هم‌سویی سیاست جنایی تقنینی و قضایی در این حوزه بر نگرش متهمین و محکومین مواد مخدر اثرگذار بوده است و نهایتاً منتهی به کاهش اثر ارعابی مجازات‌های سنگین این حوزه خصوصاً اعدام شده است. این موضوع اخیراً توسط مقنن در ماده‌واحدۀ الحاقی به قانون مبارزه با مواد مخدر مورد توجه قرار گرفت و به نوعی می‌توان گفت تصویب این ماده حکایت از درک پیام رویۀ قضایی توسط مقنن دارد.

Nonalignment of Iran’s criminal and legislative criminal justice policy in the field of drug crimes

What is clearly apparent in the law on the reform of the Counter Narcotics Law is the excessive resort to severe penalties, including lengthy imprisonment and execution in legal textsBut the caselaw in this regard suggests that, despite the fact that according to the legal texts on many offenders in this area, severe sentences of execution or life imprisonment should be issued and enforced, but in many cases we are witnessing this. That such sentences are not issued at the initial stage or, if the Revolutionary Courts decide to issue such sentences, these sentences are not usually approved and enforced, and only limited cases that are enforceableIn this research, the authors have analyzed samples of convictions in this regard in order to illustrate the inconsistency of the criminal and legal criminal law in the area of drug crimes, and in view of what the criminals are for a computation Precisely provokes the investigation of the execution of a sentence, not the severity of the sentence written in the legal texts,