تعارض اصل ضرر و اصل آزادی اراده در جرم انگاری سقط جنین

سقط جنین، در اکثر نظام های حقوقی دنیا جرم انگاری شده است. مبانی جرم انگاری، بر حسب رویکرد های مذهبی، اخلاقی و فلسفی، متفاوت بوده و جرم انگاری و جرم‌زدایی از آن نیز موافقان و مخالفان گسترده ای دارد. این موضوع، از سویی با حیات جنین مرتبط می باشد و از این دیدگاه، مباحث مربوط به حفظ حیات و احترام به آن، مهم‌ترین مبنای جرم انگاری است و از سوی دیگر، حمایت از حقوق مادر و احترام به آزادی اراده او، گروهی را به جرم‌زدایی از آن سوق داده است. مبنای گروه نخست، غالباً، بر اصل خودداری از ورود زیان به دیگری استوار می باشد که از آن به «اصل ضرر»، تعبیر و توصیف می گردد. گروه دوم نیز مبنای موردنظر خویش را «اصل آزادی اراده» بیان نموده و از این منظر به توجیه مدعای خویش می پردازند. بنابراین، دو اصل ضرر و آزادی اراده در برابر یکدیگر قرار گرفته و تعارض ایجاد می گردد. پرداختن به مفهوم شخصیت حقوقی جنین و زمان ایجاد آن، محوری ترین موضوع و کانون اختلاف این تعارض است؛ چه آنکه در فرض عدم پذیرش شخصیت حقوقی جنین، این تعارض بروز و ظهور نمی یابد. لذا واکاوری اصول پیش‌گفته در جرم انگاری سقط جنین، در این نوشتار مورد اهتمام قرار می گیرد.

A Survey on the Conflict of Harm Principle and Free Will in Criminalisation of Abortion

Abortion is known as a crime in numerous legal systems in the world. Criminalization basis is different due to religious, ethical and philosophical points of view and also several lawyers are pro or against criminalization and decriminalization of abortion. Abortion is related to the fetus life from one hand, and therefore protection of fetus life and its respect is the most important basis of criminalization. On the other hand, supporting mother’s rights and respect her freedom is the reason of decriminalization of abortion. The first group or pro life lawyers form their debates on the basis of refraining from harm others which is known as “harm principle”. The second group reason concerning free will that is called “liberalism”. Thus, “harm principle” and “free will” are against each other. The main issue of this difference and disagreement is the concept and meaning of the fetus legal personality and the time it begins. Accordingly, if one believes that the fetus does not have legal personality there will be no conflict. Hence, this essay is to investigate “harm principle” and “free will” in criminalization of abortion.