موارد و آثار حکم قطعی غیرقابل اجرا

هدف از رسیدگی و صدور رای، تعیین راه‌حل حقوقی بین طرفین و اجرای آن است. با این حال، به دلایل مختلف، گاه نمی‌توان رای را اجرا کرد. به این صورت که ممکن است اجرای رای با حقوق اشخاص ثالث در تعارض باشد یا موضوع رای تغییر نماید یا موانع اداری، سبب توقف اجرای رای شود. همچنین در مواردی، اجرای رای به مقدماتی نیاز دارد که بدون رسیدگی مستقل و با رعایت حق دفاع، نمی توان آن را احراز و اجرا کرد. در واقع، اصول دادرسی عادلانه مانند استماع اظهارات طرفین، اعطای فرصت دفاع و شکایت از تصمیم دادگاه، در مرحله اجرا نیز باید رعایت شوند و از این رو، گاه باید اجرای رای را متوقف نمود. این موارد، ضابطه مشخصی در رویه قضایی ندارند. یکی از علل آن، عدم نظارت مراجع عالی نسبت به دستورات اجرایی است؛ زیرا بیشتر تصمیم‌ها در مرحله اجرا، از طریق دستورات اداری است  و ذینفع قادر به شکایت از آن نیست. به جهت نقص در ادبیات حقوقی و عملکرد غیرمنضبط رویه قضایی، آثار غیرقابل اجرا بودن رای نیز به درستی مشخص نیست. درواقع، پرسش اصلی این است که آیا می‌توان از اجرای رای قطعی جلوگیری کرد؛ و در صورت مثبت بودن پاسخ، چه معیاری برای آن وجود دارد؟ به نظر می‌رسد در رویه قضایی، استثنائا، مواردی از عدم اجرای آرای قطعی وجود دارد که مهم‌ترین ملاک آن را می‌توان در مشکلات عملی و تبدیل محکوم‌به برشمرد. در نوشتار حاضر، این مسائل مورد بررسی قرار گرفته است.

The Cases and Effects of Unenforceable Final Judgment

The purpose of the proceeding and the issuance of judgment is the determination of the legal solution and it’s performance between the parties. However sometimes for various reasons, there is no way to perform the judgment. This means that the enforcement of the judgment may be in conflict with the rights of third parties or its subject may be changed or administrative obstacles cause to cease the execution of it. In some cases, the enforcement of judgment also needs to preconditions that it can’t be established and implemented without the independent proceeding and with respect to the right of defense. In fact, the principles of due process for example the hearing parties statement, giving the opportunity to defense and the complaint against the court decision must be followed also in the enforcement stage and Hence, sometimes it must be stopped the enforcement of judgment. These cases have not a certain criteria in jurisprudence. One of the its reasons is the lack of supervision of excellent authorities over the executive orders because most decisions in the implementation stage are through administrative orders and the beneficiary can’t complain about them. Due to defect in the legal literature (doctrine) and fitful jurisprudence, the effects of unenforceability of judgment exactly are not clear. In fact, the main question is, can it be possible to enforce a definitive judgment? And if the answer is positive, what is the criterion of it? It seems there are exceptions in judicial review to failure for implementing of definitive judgments and seems the most important criterion can be seen in practical problems and changing the subject of judgment. Hence in the present article, these issues will be considered.