بررسی وجوه رمانتیک در مخزن‏الاسرار نظامی با توجه به صورخیال

بنابر اعتقاد رمانتیسم‏ ها جنبه‏ هایی از هستی انسان، به ‏ویژه جنبه‏ هایی از زندگی‏ درونی وجود دارد که کاملاً نادیده انگاشته شده ‏است. به‏ همین‏ خاطر، سخنوران مکتب‏ رمانتیسم‏ در پی آفریدن آثار ادبی به یاری احساسات‏ درونی درآمدند . از نظر شاعر رمانتیک، وظیفۀ شعر تنها تاثیرگذاری در مخاطب است، نه رساندن پیام، توضیح و آرایش‏ اندیشه. باتوجه به درون‏ گرایی و تصویری بودن آثار نظامی، به‏ ویژه مخزن‏ الاسرار، وی را می‏ توان شاعر سبک‏ عراقی با مظاهر رمانتیک به حساب‏ آورد. هدف و مسئلۀ اصلی پژوهش حاضر، بررسی وجوه و مختصات برجستۀ مکتب رمانتیسم در مخزن‏الاسرار نظامی است، تا نشان دهیم کدام وجوه مکتب ‏رومانتیسم در مخزن ‏الاسرار جلوۀ بیشتری دارد و زمینۀ بروز این وجوه چیست؟ در این پژوهش با روش تحلیلی - توصیفی، مبتنی بر مطالعۀ کتابخانه‏ ای، به تجزیه و تحلیل مخزن‏الاسرار، براساس وجوه و ابعاد رمانتیک پرداخته شد، ضمن بیان زمینه‏های اندیشۀ رمانتیکی از قبیل؛ طبیعتگرایی، عشق، کشف‏ و شهود و... به بررسی این خصایص با تاکید بر صورخیال همچون تشبیه و استعاره و... در مخزن ‏الاسرار پرداخته ‏شده‏ است. نتیجۀ پژوهش گویای آن است که برخی وجوه‏ رمانتیسم از جمله طبیعت‏ گرایی، عشق، آزادی و... در این اثر نمود دارد. در واقع نظامی با استفاده از عناصر طبیعت و خیال توانسته تصویرهای زنده‏ای را خلق کند. همچنین نظامی برای محو مرزهای میان انسان و طبیعت، اندیشه و شیء و محو مرز زبان و جهان‏ واقعی به مانند رمانتیسم‏ها از استعاره با ظرفیت بالا استفاده‏ کرده‏ است. از این‏رو بسامد استعارۀ‏مکنیه، تشبیه و تشخیص در مخزن‏الاسرار بالا است. این نشان‏ می‏ دهد که مخزن‏الاسرار به مانند مکتب ‏رمانتیسم تصویرگرا و درون‏نگر است.

a study of romantic aspects in thenezami’s makhzan al –asrar

according to romanticism, there are aspects of human existence, especially aspects of inner life, which have been completely ignored. for this reason, the orators of the school of romanticism used inner feelings to create literary works. from the point of view of the romantic poet, the duty of poetry is only to influence the audience, not to convey a message, explain and arrange thoughts. considering the introspection and pictoriality of nizami’s works, especially the repository of secrets, he can be considered an iraqi style poet with romantic aspects. the main goal and problem of the current research is to investigate the prominent aspects and coordinates of the school of romanticism in the military secret repository, to show which aspects of the romanticism school are more effective in the military secret repository and what is the context of the appearance of these aspects?in this research, with analytical-descriptive method, based on library study, the analysis of makhzan al-asrar was analyzed based on romantic aspects and dimensions, while expressing the contexts of romantic thought such as; naturalism, love, discovery, and intuition, etc., have been investigated in makhzon al-asrar, with an emphasis on images such as similes and metaphors. the result of the research shows that some aspects of romanticism such as naturalism, love, freedom, etc. are reflected in this work. in fact, nizami has been able to create vivid images by using the elements of nature and imagination. also, nizami has used metaphor with high capacity to erase the boundaries between man and nature, thought and object, and to erase the boundary between language and the real world, just like romanticisms. .