نقد دو داستان «زنده بگور» و «حاجی مراد» از صادق هدایت بر اساس نظریه مربع ایدئولوژیک ون دایک

زنده بگور صادق هدایت از جمله داستان‌های رئالیستی است که در آن راوی نه تنها خود را بلکه دیگران را نیز سیاه و زشت تصویر کرده است. راوی سپس به‌وسیلۀ بافت اجتماعی و روانی، ویژگی‌های منفی خود را توجیه می‌کند و در این راه از مکانیزم‌های دفاعی روانی استفاده می‌کند، از سویی دیگر در داستان حاجی مراد نیز شخصیت اصلی داستان نمایندۀ جامعۀ زن ستیز معرفی شده و راوی شخصیت اصلی را منفور و زشت تصویر کرده است تا بدین سبب همزمان با بازنمایی واقعیت‌های اجتماعی خشم خود را نسبت به وضعیت موجود نشان دهد. نگارندگان در این پژوهش با روشی توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر نظریۀ مربع ایدئولوژیک ون دایک دو داستان زنده بگور و حاجی مراد را بررسی و تحلیل خواهند کرد. از جمله نتایج این پژوهش در داستان زنده بگور نگاه تبعیض‌آمیز راوی به فرهنگ بیگانه و دست‌یابی به نوع اختلال‌های شخصیتی افراد داستان است همچنین مقابله با ریاکاری و جامعۀ مرد سالار از جمله دستاوردهای این پژوهش در داستان حاجی مراد به شمار می‌رود.

criticism of two stories zande bagor and haji murad by sadegh hedayat based on van dyck’s ideological square theory

zinde bagor sadegh hedayat is one of the realist stories in which the narrator not only portrays himself but also others as black and ugly. the narrator then justifies his negative characteristics through the social and psychological context and in this way uses psychological defense mechanisms. has been introduced and the narrator has portrayed the main character as hateful and ugly in order to show his anger towards the existing situation at the same time as representing social realities.in this research, the authors will examine and analyze the two stories of zinda bagor and haji murad with a descriptive-analytical method and relying on van dyck’s ideological square theory. among the results of this research in the story of zind begour is the narrator’s discriminating view of the foreign culture and finding out the personality disorders of the people in the story, as well as confronting the hypocrisy and patriarchal society among the achievements of this research in the story of haji murad river