بررسی اقوال و احوال بایزید بسطامی و جنید بغدادی بر طبق نظریه روان‌شناسی مثبت

امروزه با گسترش مطالعات بینارشته‌ای مرزهای سنتی رشته‌های مختلف دانشگاهی تغییر کرده و بسیاری از آثارگذشتگان با استفاده از نظریات جدید بازکاوی و مورد مطالعۀ مجدد قرار گرفته‌است. روان‌شناسی مثبت که به‌تازگی مورد توجه روان‌شناسان قرار گرفته؛ مولفه‌هایی را عنوان می‌کند که با اصول عرفا بسیار نزدیک است. سلیگمن مولفه‌های موثر در این حوزه را به شش قسمت تقسیم کرده‌است: خرد، شجاعت، عشق، عدالت، میانه‌روی و تعالی. این فضیلت‌ها در میان آثار عرفا مشهود است، از جمله تذکره‌الاولیای عطار که به شرح اقوال عارفان پرداخته است. جستار حاضر با استفاده از روش تحلیلی– توصیفی و استفاده از منابع کتابخانه‌ای به بررسی اقوال جنید بغدادی و بایزید بسطامی پرداخته است. با بررسی زندگی این دو پیشوای بزرگ مشرب‌های عرفانی متفاوت و مهم یعنی «عرفان عابدانه» و «عرفان عاشقانه»، می‌خواهیم به نکاتی از زندگی و شخصیت آنها پی‌ببریم که با مولفه‌های روان‌شناسی مثبت‌گرا مطابقت بیشتری دارد. مولفه‌ خرد اولین اصل مثبت‌گرایان است و مکرر در احوال این دو بزرگوار مشاهده می‌شود و یا تعالی، آخرین مولفه‌ مثبت‌گرایان، تک تک اصولش بجز فضیلت شوخ‌طبعی مابقی با رفتار آنان مطابقت دارد. مولفه‌هایی نظیر عشق، عدالت و میانه‌روی نیز با آموزه‌های عارفان شباهت زیادی دارد، اما مولفه‌ای مانند شجاعت کمتر به آن توجه شده است.

examining the sayings of bayazid bastami and junaid baghdadi according to the theory of positive psychology

abstractnowadays, with the expansion of interdisciplinary studies, the traditional boundaries of various academic fields have changed and many of the works of the ancients have been re-examined and re-studied using new theories. positive psychology, which has recently received the attention of psychologists, describes components that are very close to the principles of mystics. seligman has divided the effective components in this field into six parts: wisdom, courage, love, justice, moderation, and excellence. these virtues are evident in the works of mystics, such as attar’s tazkira al-awliya, which describes the sayings of mystics. the present essay has investigated the sayings of junaid baghdadi and bayazid bastami by using the analytical-descriptive method and library sources. by examining the lives of these two great leaders of different and importan t mysticism, i.e. &devotional mysticism& and &romantic mysticism&, we want to find out the points of their life and personality that are more consistent with the components of positive psychology. the component of wisdom is the first principle of the posit ivists and it is frequently observed in the sayings of these two nobles or excellence, the last component of the positivists, each of its principles, except for the virtue of humor, is consistent with their behavior. components such as love, justice, and moderation are also very similar to the teachings of the mystics, but a component such as courage has been given less attention.