بررسی موسیقی بیرونی و کناری اشعار حسرت همدانی

تدوین فرهنگ تاریخی عروض شعر فارسی به نحوی که بتوان زمان آغاز به کار رفتن یک وزن و سپس میزان کاربرد آن در ادوار بعدی و تعیین بسامد و ترسیم فراز و نشیب موجود در تداول هر یک از اوزان عروضی را به دقت تمام تعیین کرد، امروزه خصوصاً با توجه به وجود چاپ‌های منقح از دواوین و منظومه‌های شعر فارسی، امری بسیار ضروری و مفید به نظر می‌رسد؛ خاصه از آن جهت که جای چنین فرهنگی البته با ویژگی‌های مذکور فوق در حوزه پژوهش‌ها و منابع موجود خالی است. بدیهی است اولین قدم در راه تدوین چنین فرهنگی، بررسی یک یک دیوان‌های شعر فارسی موجود و استخراج نتایج آن به عنوان مواد و عناصر اولیه و اساسی مورد نیاز است. این مقاله، پاسخی است به این نیاز ضروری که در آن دیوان اشعار حسرت همدانی را از جهت ردیف، قافیه و اوزان عروضی بررسی کرده‌ایم. روشی که برای این کار مد نظر است، روش توصیفی تحلیلی است. حسرت در اشعار خود، هشت بحر از بحور عروضی استفاده کرده‌است که در این میان بحر هزج بسامد بالایی دارد. اکثر اشعار وی در قالب مُسدس و دارای قافیه اسمی هستند. در غزلیات وی حروف روی «ن» و «ر» بیشتر بکار رفته‌اند. بسامد استفاده از ردیف و اشعار مردف در غزلیات شاعر زیاد است. در موسیقی کناری، استفاده حسرت از کلمات خوش آهنگ و مصوّت بلند در قافیه باعث زیبایی و گوش‌نوازی اشعار وی شده‌است.

Examining the external and side music of Hasrat Hamedani's poems

Compilation of the historical culture of Persian prose pronouns in such a way that the time of beginning of a weight and then the amount of its use in the next periods and frequency can be determined and the ups and downs in the circulation of each of the prosodic weights can be determined carefully, especially today Considering the existence of revised editions of Davin and poems of Persian poetry, it seems to be very necessary and useful; Especially since the place of such a culture of course with the abovementioned characteristics in the field of research and available resources is empty. Obviously, the first step in compiling such a culture is to study the existing madnesses of Persian poetry one by one and to extract the results as the necessary basic materials and elements. This article is a response to this urgent need in which we have examined the poetry collection of Hasrat Hamedani in terms of rows, rhymes and prosodic weights. The method used for this work is descriptiveanalytical method. In his poems, Hasrat has used eight seas of prosody, among which the sea of Hazj has a high frequency. Most of his poems are in the form of the founder and have a nominal rhyme. In his lyric poems, the letters N and R are used more. The frequency of using different lines and poems in the poet's sonnets is high. In side music, the use of .