روایت شناسی مقتل سرّالاسرار فی مصیبۀ ابی الائمۀ الاطهار(ع) بر اساس الگوی کنشی گرماس

واقعه تاریخی عاشورا، از دیرباز تا کنون در اشکال مختلفی از روایت نظیر مقتل الحسین نقل شده است. مقتل نگاری از شاخه های مهم تاریخ نگاری اسلامی است که با الگوهای جهانی شناختِ روایت انطباق دارد. تحلیل و بازخوانی مقتل ها بر اساس نظریه های جدید می تواند در شناخت بیشتر و بهتر این آثار موثر واقع شود. مقتل «سرالاسرار فی مصیبۀ ابی الائمۀ الاطهار (ع)‰» اثر جلیلی کرمانشاهی یکی از این مقتل هاست که تا کنون مورد غفلت پژوهشگران بوده است. الگوی کنشی گرماس بستری را فراهم می سازد تا با استخراج عاملان یک روایت و پی رفت های روایی، در نهایت ساختار روایی یک اثر را شناخت. نگارندگان در پژوهش حاضر به شیوه‌ توصیفی - تحلیلی با رویکرد کنشی، مشارکین هر موقعیت را در روایت های این مقتل استخراج نموده و با کنشگرهای گرماس تطبیق داده‌اند و پی رفت های روایی را نیز شناسایی کرده اند. شخصیت ها در این روایات در جایگاه شش کنش گر ظهور می‌یابند و با توجه به کنش های خود، پی رفت های روایی را شکل می دهند. پس از بررسی و تحلیل ساخت روایی این مقتل، این نتیجه به دست آمد که الگوی کنشی با مقتل «سرالاسرار» قابل تطبیق است و طرح کلی روایت این مقتل، انسجام و ساختاری استوار دارد که زمینه‌ بررسی کنشگرها و پی رفت های روایی را فراهم آورده است.