کاربرد شان عرفی فقها در فقه

فقها شئون و جنبه‌های گوناگونی دارند و کارهای متفاوتی می‌ توانند انجام دهند، که اصلی‌ ترین آن ‌ها فقاهت است. اینان برای شان فقاهت خود، که چیزی جز فهم احکام شرعی از ادله نیست، بر ادبیات عربی، اصول فقه، فقه، درایه و رجال احاطه پیدا می‌ کنند؛ اما در مسیر استنباط احکام به آگاهی‌ های دیگری نیاز پیدا می‌ کنند و ناچار می‌ شوند به عرف عام یا خبره مراجعه کنند یا با شان عرفی خود مسئله را حل کنند. در پاسخ به این سوال که «فقها در فقاهت چقدر از شان عرفی خود استفاده می ‌کنند؟» با روش توصیفی - تحلیلی می ‌توان به این نتیجه رسید که «فقها برای شناخت معانی ظاهری خطاب‌ های شارع و آگاهی از عرف مقارن شارع و عرف معاصر ناچارند عرف و بناهای عقلایی را بشناسند و نظر و رویّه آن را در فقاهت منعکس کنند. اینان در همه این موارد از شان عرفیِ خود استفاده می ‌کنند، نه از تخصص فقهی ‌شان.» اگر گروه‌ هایی از عرف خاص و عام تشکیل شود که بیانگر آراء و بناهای عرفی باشد ممکن است فقها در همه امور عرفیِ‌ موثر در فهم مراد شارع به آنان رجوع کنند و خود به جای عرف نظر ندهند.

the use of the jurists’ conventional status in jurisprudence

the jurists have various statuses and can perform various functions, among which legal reasoning is the main one. for their status of legal reasoning – which is nothing except understanding religious laws and proofs – they also have a good command of arabic literature, principles of jurisprudence, jurisprudence, dirāya, and rijāl sciences. however, in the path of inferring laws, they need others’ information and have to refer to ‘public convention’ or ‘experts’ or solve the problems with their ‘conventional status’. in answering the question of ‘how much do the jurists use their own conventional status in legal reasoning?’, we may conclude, through a descriptive-analysis method, that the jurists have to recognize the rational conventions and foundations for knowing the apparent meanings of the legislator’s addresses and being informed of the legislator’s contemporary convention; and they must insert those opinion and procedure in legal reasoning. they use their conventional status in all those cases, not their jurisprudential expertise. if groups of particular and general convention are formed, showing the conventional opinions and foundations, it will be possible for the jurists to refer to them in all conventional affairs effective in understanding the legislator’s purpose, not giving opinions instead of the convention.