واکاوی نقش تحریف های عاشورا در بحران معنویت شیعی در دوران معاصر «با تاکید بر مقتل تذکرة الشهداء»

معنویت به عنوان نیاز فطری و مسئله مورد توجه بشر، یکی از کارکردهای شریعت است که به زندگی انسان معنا می‌بخشد، اما اگر این معنویت از منبع و مستند اصلی‌اش دور بیفتد، یافتن پیوندی استوار بین آن و دین دشوار خواهد بود. واقعه عاشورا تبلور یک الگوی راهبردی برای احیای ارزش‌های معنوی اسلام است اما با ظهور شبه‌‏معنویت‌ها، اشاعة فرهنگ تحریف و تقابل با عقلانیت در بسیاری مقاتل پس از قرن هشتم هجری، بالاخص در دوره قاجار؛ مقتل‌نگاری به یکی از عوامل بحران‌ساز در حوزه معنویت شیعی دوران معاصر مبدّل شده است. تبدیل گفتمان عقلانی عاشورا به گفتمان اسطوره‌ای و احساسی، و رهیافت گزارش‌های غیر معتبر به مقتل‌نگاری‌ها که با فلسفه قیام کربلا متعارض می‌باشند، عزاداری سیدالشهداء(ع) را از اهداف اساسی خود دور نموده است، و از رهگذر سازه‌هایی نظیر اتهام غیر عقلانی بودن به تشیع، معنویت شیعی را در نشیب بحران قرار داده است. بر این اساس، در پژوهش حاضر سعی شده با روش توصیفی - تحلیلی و با تکیه بر پژوهش کتابخانه‌ای به این پرسش پاسخ داده شود که مقاتل معاصر، بالاخص مقتل تذکرةالشهداء نگاشته ملا حبیب‌الله کاشانی، چه تاثیری بر مقوله بحران معنویت شیعی در جهان معاصر داشته است؟ یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد قرائت تاریخی از عاشورا، دستخوش احساسات، داستان‌سرایی‌ها و اسطوره‌پردازی‌ها شده، و فرهنگ عاشورا به صورت غیرمردمی و غیرمعتدل؛ نمود یافته است. برآیند این امر، ناکارآمدی مولفه الگوسازی و الگودهی نهضت عاشورا و در نتیجه، اختلال در جریان پیشرفت گفتمان شیعی با محوریت ولایت، که از رهگذر قیام عاشورا صورت می‌پذیرد، شده است.

Investigating the role of Ashura distortions in the crisis of Shiite spirituality in the contemporary eraEmphasizing the murder of Tazkereh al-Shuhada

Spirituality as a natural human need has always been one of the issues of human interest and in fact as an esoteric and spiritual aspect of religion, is part of the function of the law that gives meaning to human life. But if this spirituality strays from its original source and document, it will be difficult to find a strong connection between it and religion. The event of Ashura is a crystallization of a strategic model for reviving the spiritual values ​​of Islam, but with the spread of the culture of distortion and confrontation with rationality in many opponents after the eighth century AH, especially in the Qajar period; Murder has become one of the critical factors in the field of contemporary Shiite spirituality.The purpose of this study is to conceptualize the distortions of Ashura as one of the most important causes of the crisis of Shiite spirituality in the contemporary era. In the present study, a descriptiveanalytical method based on library research has been answered to answer the question of what effect the contemporary opponent, especially the murder of Tazkereh alShuhada written by Mullah Habibullah Kashani as one of the contemporary murderers, has on the crisis of Shiite spirituality. In the contemporary world? The research findings show that quasispiritual ideas, such as distortions, incorrect analyzes and the prevalence of untrue and undocumented material in the events related to Ashura, have led to the weakness and decline of Shiite spirituality in the contemporary world.