ابتکار شیعه در تقسیمات چهارگانه حدیث ” نقد انگارۀ اقتباس از اهل سنت”

حدیث پژوهان شیعه، در طول تاریخ گاه برای تمییز و تنقیح انواع روایات از یکدیگر از تقسیمات چهارگانۀ حدیث به صورت: صحیح، حسن، موّثق و ضعیف بهره‌گرفته‌اند. هرچند این نوع تقسیم‌بندی از سوی جمع کثیری از عالمان مورد پذیرش و استقبال قرار گرفت، امّا برخی نیز مانند استرآبادی، آن را نوعی بدعت‌ دانسته‌اند که از اهل سنت الگوگرفته شده است و سبب تخریب اسلام می‌شود. در پژوهش پیش‌رو پس از تبیین اندیشه حدیثی شیعه و رویکرد آن نسبت به دانش درایه، انگارة اقتباس تقسیمات چهارگانه حدیث نقد ‌شده است. در این مسیر از روش کتابخانه‌ای استنادی و تجزیه و تحلیل به صورت تحلیل محتوای کیفی(توصیفی تحلیلی) ضمن ارائه گزارشی از پیدائی دانش درایه‌الحدیث در شیعه به دنبال پاسخ اصولی به اتهامات و چرایی آن می‌رویم. بر این اساس یافته‌های پژوهش؛ عبارت اند از اینکه ادعای مذکور از جهات گوناگون پذیرفتنی نیست. وجود اصطلاحات با عبارت‌های مشابه و گاه حتّی با تنوّع بیشتر نزد متقدمان شیعه؛ عدم ملازمت ساخته شدن اصطلاحات علمی با بدعت و تفاوت فریقین در مبانی تقسیم‌بندی از جملة این موارد است. از سوی دیگر تکمیل تقسیم‌بندی سه‌گانة اهل سنت با اصطلاحاتی نظیر قوی و موثق که برآمده از خُبرویّت اندیشمندان شیعی است، اتهام اقتباس را به کلّی غیر قابل پذیرش می‌کند.

The Shi‘i Innovation in Fourfold Classification of Hadiths (Critique of the Idea of Adopting from Sunnites)

Throughout history, the Shiite researchers of hadith have made use of the fourfold classification of hadiths (ṣaḥīḥ, ḥasan, muwaththaq, and ḍa’īf, literally meaning ’right’, ’good’, ’authentic’, and ’weak’ respectively) for distinguishing types of hadiths. Although a large number of scholars have accepted this classification, some others – such as Astarabadi – have regarded it a kind of heresy modeled on the Sunnites, leading to ruin of Islam. In this study, we have used the library documents and the descriptive analytical method for analyzing the contents. Accordingly, the findings of the study are as follows: the aforementioned claim is not acceptable and the existence of similar terminologies, sometimes with more variety for the later Shiites, does not mean that forging scientific terms is accompanied by heresy, and the foundations of the two denominations are different. On the other hand, adding two other terminologies, i.e. &strong& and &authentic& to the threefold classification of the Sunnite scholars – which is resulted from the expertise of the Shiite thinkers – makes the accusation of adopting [from the Sunnites] unacceptable.