مطالعه مقایسه‌ای مساله مشروعیت در اندیشه و عمل اسلام‌گرایان شیعه و اخوانی در افغانستان

بی گمان مشروعیت برای نحله های مختلف اسلام گرایی در افغانستان معاصر، مهم‌ترین و جدی ترین مساله سیاسی تلقی شده است. مشروعیت روح و جوهره قدرت است و اسلام‌گرایان شیعه و اخوانی، دو جریان اصلی اسلام سیاسی در افغانستان، سعی بلیغی به خرج داده اند تا حضور خویش را در سپهر سیاست این کشور مشروعیت بخشند. ایده اصلی نوشتار حاضر، آن است تا با نگاه مقایسه ای، نشان دهد اسلام گرایان شیعه و اخوانی چرا و چگونه به مساله مشروعیت در عرصه سیاست پرداختند و اخیراً چه نتایجی بر اندیشه و عمل آنان به بار نشسته است. به نظر می رسد روش تحلیل تاریخ فکری هیوز که به مراحل سه گانه زمینه‌ها، ماهیت و پیامدها می‌پردازد، چارچوب مناسبی برای مطالعه مقایسه ای موضوع تدارک بیند. یافته ها در این چارچوب، نشان می‌دهد که اسلام گرایان شیعه و اخوانی، با وجود برخی مشابهت ها در مراحل سه گانه، مساله مشروعیت را در زمینه های خاصی جست‌وجو نموده اند. ماهیت و محورهای اندیشه آنان، حول مساله مشروعیت متفاوت بوده و نتایج و پیامدهای ناهم‌گون بر عمل ایشان مترتب شده است.