آزادخان غلجایی؛ حکمران سنی‌مذهب و نقر سکه صاحب‌الزمان(عج)

تغییرات نوشتاری و مضامین روی سکه های ایرانی، با سقوط و تاسیس حکومت ها، دچار تغییرات محتوایی می گردید. فرمان روایان این سرزمین به ویژه از سقوط صفویه تا ابتدای قاجاریه به دلایل مختلفی موجبات این تغییرات و تحولات را فراهم می نمودند. نمونه ای از این مضامین را بر روی سکه های آزاد خان افغان می توان مشاهده کرد. مساله پژوهش، هدف و انگیزه آزادخان سنی مذهب در استفاده از نام صاحب الزمان(عج) بر روی مسکوکات خود است. یافته پژوهش، نشان می دهد که مضامین و شعارهای نگاشته شده بر روی سکه ها، بیان گر جهان بینی و باورداشت های دینی، اخلاقی و سیاسی جامعه ای است که آن سکه ها در آن جا رواج داشته است. از این رو، هرچند ضرب سکه‌ها‌ و نقر مضامین آن در اختیار آزادخان غلزایی بوده، وی از روی مصلحت برای رضایت پیروان خود، به اعتقادات شیعی آنان احترام گذاشته و سکه با نام صاحب الزمان(عج) ضرب نموده است. این پژوهش، با استفاده از روش کتابخانه ای و شیوه توصیفی تحلیلی و جمع آوری داده ها از منابع دست اول، در ابتدا اهمیت دانش سکه شناسی، قدرت گیری آزاد خان پس از قتل نادرشاه را بررسی می‌کند. در ادامه، به بررسی کوتاه سیر تحول شعایر بر روی سکه   های عصر صفویه و دوران فترت در نقر مضامین شیعی یعنی دوره افغان های غلزایی و نادرشاه می پردازد. در پایان، ضرب سکه به نام حضرت صاحب الزمان (عج) توسط آزادخان را تبیین و تحلیل می کند.