تحلیل شکلگیری نخستین قیامهای حسنیان (145146ق) در پرتو نظریه گردش نخبگان پارهتو
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
نجفیان رضوی لیلا
|
|
منبع
|
شيعه شناسي - 1397 - دوره : 16 - شماره : 63 - صفحه:91 -114
|
|
چکیده
|
فعالیت عبداللهبنحسن مثنی برای دستیابی فرزندانش به قدرت از اوایل قرن دوم هجری آغاز شد. باوجود افزایش این فعالیت ها با آغاز خلافت عباسیان، سفاح روابطِ مبتنی بر تساهلِ آخرین خلفای مروانی با حسنیان را ادامه داد. اما با شروع خلافت منصور، این روابط به تیرگی گراییده و قیام و سرکوبی محمدبنعبدالله و برادرش ابراهیم را رقم زد. تاکنون درخصوص روند تغییر سیاست منصور و تاثیر آن در شکل گیری نخستین قیام های حسنیان از منظر نظریه های جامعهشناسی، تحقیق مستقلی صورت نگرفته است. از این رو، در مقالهی حاضر که به روش توصیفی تحلیلی است، کوشش شده تا با رویکرد جامعهشناسی سیاسی، استفاده از نظریه گردش نخبگان پارتو و بهرهگیری از تقسیمبندی شش گانه گی روشه از نخبگان، به این مساله پاسخ داده شود که کدام عوامل در چرخش سیاستِ منصور عباسی در مقابل حسنیان و در نهایت قیام فرزندان عبدالله محض در دوره خلافت او موثر بوده است؟ بر اساس فرضیه تاییدشده این نوشتار، کوشش حسنیان برای در دستگیری قدرت، مبتنی بر تاکید آنها بر جایگاه وراثتی شان و نفی قدرت حاکم، به عنوان برگزیدگان ایدئولوژیک بود. عملکردِ بینتیجه منصور در جایگاه اقتدار حاکم، در بهکارگیری شبکه وسیع جاسوسی در نهان و تمسک به سیاست تحبیب و تطمیع در عیان؛ توسل او به تهدید، فشار و زور را در مواجهه با حسنیان به دنبال داشت. امری که در نهایت قیام محمد و برادرش ابراهیم را در دوران خلافت او رقم زد.
|
|
کلیدواژه
|
محمدبنعبدالله، ابراهیمبنعبدالله، عبدالله محض، منصور عباسی، قیام، نظریه گردش نخبگان
|
|
آدرس
|
دانشگاه فردوسی مشهد, گروه تاریخ, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
najafian@um.ac.ir
|
|
|
|
|
|
|