تفسیر و تحلیل نقش آیین عزاداری عاشورا در فرایند تمدنی دولت شیعی صفویه
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
کشاورز زهرا سادات ,چلونگر محمدعلی
|
|
منبع
|
شيعه شناسي - 1397 - دوره : 16 - شماره : 63 - صفحه:163 -196
|
|
چکیده
|
حکومت صفویه (907 1135ق)، ویژگی هایی دارد که آن را نسبت به ادوار پیشین تاریخ ایران متمایز می‌سازد. از جمله وجوه تمایزش، بُعد مذهبی است. اجرای آیین عزاداری عاشورا در دولت صفویان، از دغدغه‌های دیرینه و از عناصر اساسی هویت‌بخش و تمدن‌ساز در فرهنگ شیعه است؛ چندان‌که صفویان، ساخت اجتماعی ایران را با تاکید بر هویت مذهبی و ملی جدیدی تعریف کردند. این پژوهش، درصدد است با روش توصیفی تحلیلی، ضمن توجه به ضرورت کاربرد رویکردهای جامعه‌‌شناختی در تحلیل پدیده‌های تاریخی، نقش آیین عزاداری عاشورا در فرایند تمدنی دولت شیعی صفویه را در چشم‌انداز حیات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی جامعه به‌عنوان زیربنایی برای دوره‌های بعد (قاجار و ...) بررسی و تحلیل نماید. مبتنی بر این رویکرد، پرسش اصلی پژوهش پیش رو این است که آیین عزاداری عاشورا در عصر صفویه از چه ویژگی‌هایی برخوردار بوده و آیا توانسته خود را به عنوان یک کانون پیشرو و تمدن‌زا معرفی کند؟ نتیجه بررسی ها، نشان می دهد دولت صفویه با بهره مندی از عناصری چون: رسمی کردن مذهب تشیع، استقلال و آزادی سیاسی حکومت، نفوذ اجتماعی روحانیان و گسترش آیین و شعایر شیعی و رسوخ آیین های مذهبی در فرهنگ عمومی، به تدریج از کارکرد آیین عزاداری عاشورا در تمدن‌سازی، ایجاد انسجام و یک‌پارچگی در ایران آن زمان استفاده کرد.
|
|
کلیدواژه
|
آیین‌های مذهبی، آیین‌های شیعی، عزاداری عاشورا، تمدن، صفویه، ایران
|
|
آدرس
|
دانشگاه اصفهان, ایران, دانشگاه اصفهان, گروه تاریخ, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
chelongar@ltr.ui.ac.ir
|
|
|
|
|
|
|