تحلیلی بر تاریخ نذورات آستان ‌قدس‌ رضوی از صفویه تا قاجاریه

نذر و اهدا در میان جوامع گوناگون و البته در تاریخ اجتماعی فرهنگی ایران قدمتی دراز دارد. این رفتار و عمل دینی در بارگاه امام رضا(ع) از سده های گذشته تا حال، تشکیلات خاصی را می‌طلبیده است. بی‌تردید شناسایی و خوانش اسناد نذوراتِ آن آستان مقدس، بخش مهمی از رفتار جامعه را از صدر تا ذیل به تصویر می کشد و نحوه سامان‌دهی و مصارف نذورات را آشکار می کند. از آن‌جا که مقاله یا کتابی درباره ارزش های تاریخی «اسناد نذر» در جامعه ایران تا به امروز نوشته نشده است، این مقاله قصد دارد با درنظر گرفتن این موضوع که اسناد مزبور، طبقه بندی منظم و دقیق و منحصربه فردی به لحاظ زمانی در آرشیو مزبور دارد و امکان پژوهش در حوزه تاریخ محلی را امکان پذیر می کند، انواع نذورات و مصارف آن را در اسناد، آشکار سازد و ارزش های سند شناسی و رابطه نذر را با طبقات اجتماعی نشان دهد.روش پژوهش در مقاله حاضر، توصیفی تحلیلی و بر اساس خوانش ششصد برگ از منابعِ سندی موجود در آرشیو اسناد آستان قدس رضوی است.اسناد نذوراتِ موجود در آرشیو این آستان، اطلاعات جامعی درباره تبار نذرکنندگان، انواع نذورات و مصارف نذورات از دوره صفویه تا قاجاریه به دست می دهد و راه را برای پژوهش‌های گسترده تر در حوزه های تاریخ محلی هموار می کند.