ارزیابی حفاظتی و بوم‌شناختی گیاهان پارک ملی بمو

سابقه و هدف: پارک‌های ملی به‌منظور جلوگیری از انقراض گونه‌های گیاهی و جانوری و به‌عنوان ذخیره‌گاه‌های ژنتیکی گونه‌های گیاهی و جانوری در هر کشور ارزشمند و یکی از مهم‌ترین پشتوانه‌های اساسی برای احیای طبیعت هستند. پارک ملی بمو با وسعت 48075 هکتار در مجاورت شهر شیراز قرار دارد. این تحقیق برای نخستین بار به ارزیابی حفاظتی و اکولوژیک گیاهان آوندی آن می‌پردازد.مواد و روش‌ها: نقشه‌ها و زیستگاه‌های مختلف، طی سال‌های 1378تا 1390 مورد بررسی کتابخانه‌ای و پیمایش صحرایی قرار گرفتند. گیاهان بر اساس فلورهای موجود ایران (فارسی و لاتین) و کشورهای همسایه در محل هرباریوم دانشگاه شهید بهشتی شناسایی شدند و همچنین برخی گونه‌هااز طریق مقایسه  با نمونه‌های هرباریوم ایران و هرباریوم موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور (tari) شناسایی شدند.نتایج و بحث‌: از مجموع 1830 نمونه جمع‌آوری‌شده، تعداد 534 گونه شناسایی و ثبت شد. ارزیابی حفاظتی گونه‌‌ها نشان داد که 129 گونه در وضعیت کمتر نگران‌کننده (lc)، 7 گونه آسیب‌پذیر (vu)، 1 گونه در خطر انقراض (en) و 397 گونه فاقد اطلاعات کافی حفاظتی (dd) بودند. همچنین وضعیت بومزادی فلور منطقه نشان داد که سهم گونه‌های انحصاری منطقه نسبت به کل گونه‌های انحصاری ایران، 1/5 % است و از 74 گونه‌ی بومزاد استان فارس، تعداد 26 گونه (1/35%) آن در محدوده‌ی منطقه‌ی پژوهش رویش داشتند. بررسی بوم‌شناختی شکل زیستی نشان داد که کاموفیت‌ها با 2/53 % بیشترین و پس از آن تروفیت‌ها با 7/21 % شکل زیستی غالب را به خود اختصاص دادند. نتایج داده‌های مربوط به کورولوژی منطقه نشان داد که ناحیه ایرانتورانی با فراوانی 4/51% و سپس نواحی ایران و آناتولی و مدیترانه‌ای به ترتیب با 7/21% و 2/14% بیشترین عناصر گیاهی را به خود اختصاص دادند.نتیجه‌گیری: مقایسه فلور مناطق همجوار با پارک ملی بمو و بررسی‌های روایی و چشمی نشان داد که نقش حفاظتی توانسته بود برخی گونه‌های دارویی، خوراکی و دامی را از معرض خطر دور نگه دارد. همچنین به‌نظر می‌رسد نقش کاهش بارندگی‌ها و آتش‌سوزی‌های سال‌های اخیر، عمدتا روی گیاهان یک ساله چشمگیرتر بوده است. بنابراین نیاز به حفاظت و آموزش درباره حفظ گونه‌های گیاهی و استفاده بهینه از گیاهان در مناطقی مثل استان فارس که محل مهمی برای کوچ و اسکان عشایر است، ضرورت بیشتری دارد.