تحلیل فضایی و استخراج روند جزایر حرارتی شهری کلان شهرهای عمده ایران در فصل تابستان

سابقه و هدف: آزاد شدن انرژی گرمایی زیاد، افزایش گازهای گلخانه ای و همچنین کاربری زمین از عوامل اصلی ایرانی تغییر اقلیم محلی در شهرها است اثر محیط های شهری روی هوا سپهر و لایه مرزی مناطق شهری بیشتر به شکل جزیره حرارتی ظاهر می شود جزیره حرارتی شهری به دلیل آشفتگی قابل توجهی از کارهای انرژی، رطوبت و واداشت های تابشی یک محیط حرارتی مصنوعی را به وجود می آورد که سلامت ساکنان شهری، منابع آب زیر ساخت های شهری آلاینده های جوی و آسایش اجتماعی را با چالش هایی روبرو کرده است. علاوه بر این، باعث تشدید امواج درمای و ایجاد تاثیر منفی بر امید به زندگی می.شود توسعه مناطق شهری علاوه بر تغییرات دما، بر بارش، رطوبت و کیفیت هوا نقش قابل توجهی داشته و در طولانی مدت سیب دگرگونی آب و هوای محلی می شود هدف از این تحقیق تحلیل فضایی و استخراج روند جزایر درارتی شهری کلان شهرهای ایران در فصل تابستان است. مواد و روش ها، در این پژوهش ابتدا 5 کلان شهر ایران شامل ،تهران ، مشهد ،اصفهان، شیراز و کرج انتخاب شد. سپس از تصاویر ماهواره ای سالهای 2003 تا 2018 لندست 7 و 8 برای بازیابی دمای سطح زمین (lst) و برای تحلیل فضایی از آماره گینس اوره جی (getis -ordgi) و در نهایت جهت تحلیل روند از روش من کندال استفادهشد. نتایج و بحث: نتایج نشان داد دمای سطح زمین در تمامی کلان شهرهای ایران افزایش یافته است. میانگین lst در مناطق ساخته شده در محدوده شهر بیشتر از میانگین lst در مناطق غیر شهری اطراف و حتی بعضاً خود شهر است و قوی ترین (suhi) در مناطقی همانند سطوح آسفالتی باندهای فرودگاهی، پارکینگها و سقفهای گالوانیزه رخ می دهد. شدت (shui) در تمامی کلان شهرها در مرکز شهر بالاتر از سایر مناطق نیست. نتایج روندیابی با استفاده از روش من کندال نشان داد دمای سطح زمین در هر پنج کلان شهر ایران غیر از اصفهان روند افزایشی دارد همچنین در مورد توزیع فضایی های سطح در 5 کلان شهر ایران مشخص شد که بین تراکم ساختمان و دمای سطح رابطه معکوس وجود دارد. نتیجه گیری:دمای سطح زمین در تمام کلان شهرهای مورد مطالعه روند افزایشی دارد. شیب روند نیز برای کلان شهرهای مورد مطالعه بالاتر از یک 1 درجه سلسیوس است که شدت روند در شهر کرج بیش تر از سایر کلان شهرهای مورد مطالعه بود کمیته شیب روند دمای سطح زمین در اصفهان و بیشینه آن در کرج محاسبه بعدی پیشنهاد می شود شهرهای بیشتری مورد مطالعه قرار گیرند تا برنامه ریزی های بهتری برای توسعه دیگر شهرها انجام شود.

spatial analysis and trend extraction of urban heat islands in iran’s major cities in the summer season

introduction: the release of high heat energy, the increase of greenhouse gases and also landuse are the main factors of local climate change in cities. the effect of the urban environmenton the atmospheric air and the boundary layer of urban areas appears mostly in the form of atemperature island. the urban heat island creates an artificial thermal environment due to thesignificant disturbance of energy, heat and radiative forcings, which have faced challenges forurban residents, water resources, urban infrastructure, atmospheric pollutants and socialcomfort. in addition, it aggravates the heat and has a negative effect on life expectancy. inaddition to changing the temperature, the development of urban areas has a significant role onwater, humidity and air quality, and in the long term, it creates a change in the local climate.the purpose of this research is the spatial and process analysis of urban heat islands in iranianmetropolises in the summer season.material and methods: in this research, five big cities of iran including tehran, mashhad,isfahan, shiraz and karaj were selected. then, landsat 7 and 8 satellite images from 2003 to2018 were used to recover the land surface temperature (lst) and for spatial analysis we usedthe )getis-ordgi( statistics. finally, for trend analysis, the mann-kendall method was used.results and discussion: the results showed temperature of the earth's surface has increasedin all iranian metropolises. that the average lst in the built-up areas within the city limits ishigher than the average lst in the surrounding non-urban areas and even sometimes the cityitself, and the strongest (suhi) has occurred in areas such as the asphalt surfaces of airportrunways, parking lots and roofs. the intensity (shui) in all metropolitan cities in the city centerwas not higher than other areas. the results of trend analysis using kendall's method showedthat the surface temperature of the earth is increasing in all the five cities of iran except forisfahan. also, regarding the spatial distribution of the surface temperature in the five cities ofiran, it was found that there is an inverse relationship between the building density and thesurface temperature.conclusion: the surface temperature of the earth was increasing in all studied cities. the slopeof the trend was also higher than 1 degree celsius for the major cities under study, and theintensity of the trend was higher in karaj city than other major cities under study. the minimumslope of the earth surface temperature trend was calculated in isfahan and the maximum slopewas calculated in karaj. in the next studies, it is suggested to study more cities in order to makebetter plans for the development of other cities.