عوامل تاثیرگذار بر سبزشویی در اقامتگاه‌های بوم‌گردی استان اصفهان

سابقه و هدف: مغایرت عملکرد زیست‌محیطی سازمان با تصویر سبز ارائه‌شده از مصادیق سبزشویی است. سبزشویی در اقامتگاه‌های بوم‌گردی (که با هدف توسعه گردشگری پایدار به وجود آمدند)، پیامدهای گسترده‌ای برای محیط‌زیست، صنعت، گردشگران و سایر ذی‌نفعان به همراه دارد؛ لذا بررسی عوامل موثر بر سبزشویی در این اقامتگاه‌ها به منظور کنترل مسئله ضروری می‌نماید. با توجه به پژوهش کیفی عوامل موثر بر سبزشویی به سه دسته قابل تقسیم هستند: 1. عوامل علی (انگیزه بهره‌گیری از مزایای کوتاه‌مدت سبز شامل بهبود تصویر، افزایش سهم بازار، جذب سرمایه، جلب اعتماد ذی‌نفعان، صرفه اقتصادی و مزیت رقابتی)، 2. زمینه‌ای (ضعف محیط داخلی (محرک‌های روانشناختی فردی، ضعف دانش زیست‌محیطی) و ضعف محیط خارجی (ضعف اطلاع‌رسانی ادارات ذی‌ربط، ضعف نظارت))، 3. تعدیل‌گر (بازخورد زیست‌محیطی گردشگر). با این وجود باتوجه به محدودیت منابع، به منظور برنامه‌ریزی دقیق‌تر و کنترل سبزشویی، آزمون کمی این روابط ضروری می‌نماید؛ لذا در پژوهش حاضر تاثیر عوامل مذکور بر سبزشویی در اقامتگاه‌های بوم‌گردی استان اصفهان مورد آزمون قرار گرفت.مواد و روش‌ها: پژوهش دارای رویکرد قیاسی، جهت‌گیری کاربردی، مبانی فلسفی اثبات‌گرایی، روش‌شناسی کمی و راهبرد پیمایشی است. گردآوری داده‌ها نیز به صورت میدانی و از طریق پرسشنامه بسته انجام شد. چارچوب مفهومی و شاخص‌های اندازه‌گیری متغیرهای پژوهش، از پژوهش‌ کیفی اقتباس گردید. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه مورد تایید خبرگان قرار گرفت. روایی درونی و بیرونی، و پایایی (آلفای کرونباخ، پایایی ترکیبی و بارهای عاملی) ابزار سنجش نیز محاسبه و تایید شد. نمونه‌گیری نیز به روش تصادفی ساده از جامعه آماری مدیران اقامتگاه‌های بوم‌گردی در استان اصفهان انجام گرفت و داده‌ها با بهره‌گیری از معادلات ساختاری حداقل مربعات جزیی تجزیه و تحلیل شد.نتایج و بحث: یافته‌های پژوهش نشان داد عوامل زمینه‌‌ای تاثیر مستقیم مثبت و بازخورد زیست‌محیطی تاثیر مستقیم و غیرمستقیم منفی (به واسطه عوامل زمینه‌ای) بر سبزشویی دارد ولیکن تاثیر عوامل علی و تعدیل‌گری بازخورد ‌زیست‌محیطی (در تاثیر عوامل علی بر سبزشویی) معنی‌دار نیست. بنابراین تلاش در خصوص دریافت بازخورد زیست‌محیطی از گردشگران مهمان در اقامتگاه‌های بوم‌گردی ضروری می‌نماید، همچنین توصیه می‌شود برنامه‌ریزان و مسئولان گردشگری بر کاهش ضعف‌های زمینه‌ای تمرکز نمایند. در این خصوص راهکارهای زیر می‌تواند مثمر ثمر باشد: افزایش نظارت، بهبود اطلاع‌رسانی و آموزش مدیران اقامتگاه‌های بوم‌گردی در خصوص مسائلی همچون ملاحظات زیست‌محیطی، پیامدهای قصور در این زمینه و تاثیر آن در موفقیت‌های بلندمدت اقامتگاه در جذب گردشگران.نتیجه‌گیری: یافته‌های پژوهش گویای این واقعیت است که اقامتگاه‌های بوم‌گردی به منظور بهره‌گیری از مزایای سبز اقدام به سبزشویی نمی‌کنند، بلکه ضعف‌های زمینه‌‌ای موجب سهل‌انگاری ایشان در عمل به تعهدات ‌زیست‌محیطی خود ‌می‌شود. از طرفی بازخورد بیشتر گردشگران موجب هوشیاری دستگاه‌های ذی‌ربط و فعالان محیط‌زیست و همچنین مدیران اقامتگاه‌های بوم‌گردی می‌شود و این حساسیت منجر به اصلاح عملکرد و کاهش ضعف‌های زمینه‌ای و کاهش سبزشویی می‌شود. لذا با توجه به نتایج پژوهش برخی پیشنهادات کاربردی به مسئولین و برنامه‌ریزان صنعت ارائه گردید. محورهای اصلی این پیشنهادات عبارتند از: افزایش آگاهی مدیران اقامتگاه‌های بوم‌گردی، افزایش نظارت ‌زیست‌محیطی بر فعالیت‌ این اقامتگاه‌ها، تشویق و تذکر در خصوص پایداری ‌زیست‌محیطی اقامتگاه‌های بوم‌گردی، و تمرکز بر تقویت بازخوردهای زیست‌محیطی گردشگران (از طریق تشویق به اشتراک‌گذاری نظرات، امتیازدهی به عملکرد سبز اقامتگاه و تنظیم تقاضای مجدد بر اساس عملکرد زیست‌محیطی).

factors affecting greenwashing in eco-lodges of isfahan province

introduction: the contrast of the organization’s environmental performance with the green image presented is an example of greenwashing. greenwashing in eco-lodges (which were created with the aim of developing sustainable tourism), has wide consequences for the environment, industry, tourists and other stakeholders. therefore, it is necessary to investigate the factors affecting greenwashing in these eco-lodges in order to control the problem. according to previous research, factors affecting can be divided greenwashing into three categories: 1. causal factors (motivation to take advantage of the short-term benefits of green including image improvement, increasing market share, attracting capital, winning the trust of stakeholders, economic efficiency and competitive advantage); 2. background (weakness of the internal environment (individual psychological triggers), the weakness of environmental knowledge) and the weakness of the external environment (weakness of informing relevant departments, the weakness of supervision)); 3. the moderator (tourist’s environmental feedback); but due to the limited resources, in order to plan more precisely and control greenwashing, a quantitative test of these relationships is necessary. therefore, in the current research, the effect of the mentioned factors on greenwashing in the eco-lodges of isfahan province was tested.material and methods: the research has a comparative approach, practical orientation, philosophical foundations of positivism, quantitative methodology and survey strategy. data collection was done in the field and through a closed questionnaire. the formal and content validity of the questionnaire was confirmed by experts. internal and external validity, and reliability (cronbach’s alpha, composite reliability and factor loadings) of the measuring instrument were also calculated and confirmed. sampling was also done by a simple random method from the statistical population of managers of eco-lodges in isfahan province and the data was analyzed using partial least squares structural equations.results and discussion: the findings of the research showed that background factors have a direct positive effect and environmental feedback has a direct and indirect negative effect (due to background factors) on greenwashing, but the effect of causal factors and the moderating effect of environmental feedback (on the effect of causal factors on greenwashing) is not significant. therefore, it is necessary to try to receive environmental feedback from guest tourists in eco-lodges. it is also recommended that tourism planners and officials focus on reducing background weaknesses. in this regard, the following solutions can be fruitful: increasing supervision, improving information and training of managers of eco-lodges regarding issues such as environmental considerations, the consequences of failure in this field and its effect on the long-term success of the eco-lodge in attracting tourists.conclusion: the findings of the research showed the fact that eco-lodges do not practice greenwashing in order to take advantage of the green benefits, but the underlying weaknesses make them negligent in fulfilling their environmental obligations. on the other hand, more feedback from tourists makes relevant agencies and environmental activists more aware, as well as managers of eco-lodges, and this sensitivity leads to improving performance and reducing background weaknesses and greenwashing. therefore, according to the results of the research, we provided some practical suggestions to the officials and planners of the industry.