بررسی اثر پدیده مانسون بر پارامترهای فیزیکوشیمیایی، مواد مغذی و کلروفیل-آ در خلیج چابهار

سابقه و هدف: خلیج چابهار یک محیط نیمه بسته در سواحل جنوب شرقی ایران است که دو بندر مهم کنارک و چابهار در حاشیه این خلیج قرار دارند. ارتباط این خلیج با اقیانوس هند از طریق دریای عمان باعث متاثر شدن این ناحیه از پدیده مانسون به ویژه مانسون جنوب غربی در اواخر بهار تا اواخر تابستان می شود. از سوی دیگر با گسترش صنایع مختلف دریایی و جمعیت حاشیه این خلیج انتظار می رود افزایش فعالیت های انسانی باعث متاثر شدن پارامترهای آب شناسی و در نتیجه اکوسیستم های حساس این ناحیه مانند زیستگاه های مرجانی و جنگل های حرا و هم چنین تاسیسات آب شیرین کن شود. در این تحقیق اثر پدیده مانسون بر پارامترهای فیزیکوشیمیایی، غلظت مواد مغذی و کلروفیل a مورد مطالعه قرار خواهد گرفت. هم چنین امکان تاثیر بارگذاری مواد مغذی از طریق اسکله های بنادر کنارک و تیس با مقایسه نتایج در این اسکله ها و ایستگاه های مجاور مورد بررسی قرار خواهد گرفت.مواد و روش ها: نمونه برداری از4 ایستگاه در خلیج در دو عمق سطحی( 0.5 متر) و بستر (1 متر از بستر) با استفاده از بطری نیسکین 5 لیتری  هرکدام در سه تکرار انجام شد. پارامترهای فیزیکی توسط دستگاه های پرتابل مربوطه در محل نمونه برداری اندازه گیری شدند. . در آزمایشگاه واکنش گرهای لازم برای روش کالریمتری طبق دستورالعمل  moopam آماده شده و اندازه گیری مقدار مواد مغذی با دستگاه اسپکتروفومتر و در سل با طول مسیر نور 2 سانتی متر انجام شد.   تحلیل های آماری به کمک نرم افزار  primer 6وstatistica 10 انجام شد.نتایج و بحث: مطابق نتایج، غظت مواد مغذی فسفات، نیتریت و نیترات و هم چنین کلروفیل آ در دوره پس مانسون بیشتر و به ترتیب پس مانسون>پیش مانسون>مانسون است. در مورد سیلیکات این روند متفاوت بوده و به صورت پیش مانسون>مانسون≈ پس مانسون است. مقایسه نتایج بین سالیانه نشان می دهد که مقادیر فسفات، نیترات و نیتریت در سال 96 بیشتر از مقادیر متناظر در دوره 92-93 بوده در حالی که در مورد سیلیکات عکس این حالت مشاهده می گردد. کلروفیل a همبستگی مثبت را با غلظت مواد مغذی نشان می دهد که بیانگر کنترل شدن تولید اولیه توسط میزان مواد مغذی قابل دسترس می‌باشد. مقادیرph  و do همبستگی مثبت دارند و به طور کلی در دوره پیش مانسون کمتر از  دوره پس مانسون در هر دو دوره نمونه برداری 92-93 و 96 هستند.نتیجه گیری:   مقایسه نتایج نمونه برداری  بین دو نوبت 92-93 و 96 نشان از تفاوت در مواد مغذی و پارامترهای فیزیکوشیمیایی دارد که به دلیل تفاوت در شدت و دوره مانسون در سال‌های مختلف می‌باشد. مقادیر بالای مواد مغذی نیترات، فسفات و نیتریت در فصل پس مانسون به دلیل پدیده فراجوشی القا شده توسط مانسون و رسیدن آب‌های غنی از مواد مغذی به سطح می‌باشد. مقادیر کمتر سیلیکات در فصل پس مانسون نسبت به فصول پیش مانسون و پس مانسون  به نظر می‌رسد نتیجه مصرف سیلیکات توسط دیاتومه هایی باشد که در این دوره شکوفایی می‌کنند، همچنانکه مقادیر کلروفیلa در پس مانسون از فصول قبل بیشتر است. در نهایت مقایسه مقادیر مواد مغذی در دو اسکله صیادی مجاور خلیج با مقادیر ایستگاه های مجاور درون خلیج نشان می‌دهد که اگر چه مقادیر به طور قابل توجهی بیشتر هستند، ولی هنوز در مرحله ای نیستند که سطح مواد مغذی در خلیج را به طور وسیعی تحت تاثیر قرار دهند.

A Study on the effects of Monsoon phenomenon on physicochemical parameters, nutrients and Chl. a in Chabahar Bay

Introduction: Chabahar Bay is a semienclosed marine environment in the southeastern coast of Iran, withtwo important ports i.e., Konarak and Chabahar in its margins. The connection of this Bay to the Indian Oceanthrough the Gulf of Oman causes this region to be affected by the monsoon phenomenon, especially thesouthwest monsoon, from late spring to late summer. Due to the expansion of various industries and increasingmarginal population, aquatic environments are expected to be severely affected by human activities. Sensitiveecosystems such as coral reef habitats and mangrove forests are vulnerable to these changes. In this research,the effects of the monsoon phenomenon on physicochemical parameters, nutrient concentration, andchlorophylla (Chla) were studied. The possibility of nutrient loading through the ports of Konarak and Tisswas examined by comparing the results from these ports with the adjacent stations in the Bay.Material and methods: Sampling from two depths (0.5 m beneath the surface and 1 m above the bottom) at4 stations was performed using 5l Niskin bottle in three replicates during five seasons. Physicochemicalparameters were measured by relevant portable probes at the sampling site. In the laboratory, the reagents wereprepared for colorimetric detection according to the standard instructions, and the amount of nutrients weremeasured by spectrophotometer in a quartz cell with a path length of 2 cm. Statistical analyses were performedusing PRIMER 6 and STATISTICA 10 software.Results and discussion: According to the acquired results, the concentration of phosphate, nitrite, and nitrate,as well as Chla, were higher in the postmonsoon period and were in the order of postmonosoon > pre monsoon> monsooon. In the case of silicate, its trend was different and showed a decreasing trend in the order of premonsoon> monsoon≈postmonsoon. Comparison of interannual results showed that the phosphate, nitrate, and nitrite values recorded in 2017 were higher than the corresponding values in 20132014. Chla showed a positive correlation with the nutrient concentration, which indicated that the primary production was controled by the nutrient availablity. The pH and dissolved oxygen values had a positive correlation and both were generally low in the premonsoon than the postmonsoon in both sampling periods of 20132014 and 2017.Conclusion: Comparison of the results between 20132014 and 2017 showed that there were differences in nutrient concentrations and physicochemical parameters due to variations in the intensity and duration of the monsoon in different years. High concentrations of nitrate, phosphate, and nitrite in the postmonsoon season occurred due to the monsooninduced upwelling and the emergence of nutrientrich waters. Lower silicates in the postmonsoon than the premonsoon and monsoon seasons seems to be the result of the silicate depletion by diatoms that show outbreaks during this period, as the Chla in the postmonsoon was greater than the preceding seasons. Finally, the amount of nutrients was significantly higher in two marginal ports compared to adjacent stations in the Bay. However, they are still not at the stage to intensely elevate the nutrients levels throughout the Bay.