>
Fa   |   Ar   |   En
   آشکارسازی تغییرات زمانی-مکانی پوشش گیاهی کلان‌شهر تهران و اقمار در ارتباط با دمای سطحی زمین  
   
نویسنده احمدی محمود ,علی بخشی زهرا ,فرج زاده اصل منوچهر
منبع علوم محيطي - 1398 - دوره : 17 - شماره : 4 - صفحه:133 -150
چکیده     سابقه و هدف: آشکارسازی تغییر، فرایندی برای یافتن منطقه های متناقض در تصویر های زمانی متفاوت از ناحیه‌ای مشابه می‌باشد. پوشش گیاهی در جذب دوده‌ها و سرب هوا ، جلوگیری از پخش مواد آلاینده در محیط‌های شهری و کمک به پاک‌سازی هوا و کاهش جزایر حرارتی،بسیار موثر است. بررسی کاهش یا افزایش پوشش گیاهی در تهران بعنوان کلان‌شهر و نیز شهرستان‌های حومه آن، با توجه به رشد بی‌رویه جمعیت و ساخت‌وساز به شدت ضرورت دارد. هدف از این پژوهش بررسی روند تغییر های زمانیمکانی پوشش گیاهی در تهران و اقمار و رابطه آن با دما در دوره‌های زمانی مختلف می‌باشد. نتایج این تحقیق می‌تواند در مطالعات مربوط به زیست پذیری شهری، کاهش اثر های سوء جزایر حرارتی شهری و علوم محیطی موثر واقع شود. مواد و روش‌ها: ابتدا استخراج و آماده سازی داده‌های تصاویر از طریق سنجنده+ etm ماهواره لندست 7 در سال‌های 2001 تا 2015 انجام و ماه ژوئن بعنوان گرم‌ترین ماه منطقه مورد مطالعه انتخاب شد. سپس گزینش روزهای مورد بررسی و انجام تصحیحات تصاویر و تهیه نقشه‌های lulc و ترسیم نمودار درصد مساحت منطقه ها مورد توجه قرار گرفت. محاسبه شاخص‌های پوشش گیاهی و منطقه های ساخته‌شده و محاسبه دمای سطح زمین همراه با ارزیابی صحت داده‌های دمای سطح زمین از مرحله های دیگر روش تحقیق بود. در نهایت ترسیم نمودار درصد مساحت هر شاخص و نیز ترسیم نمودار پراکنش و تابع گوسی با بررسی دگرگونی مکانی پوشش گیاهی انجام پذیرفت.نتایج و بحث: با توجه به نقشه کاربری زمین ها و پوشش زمین(lulc)،  برای سال‌های 2001، 2005، 2010 و 2015 افزایش پوشش گیاهی در سال 2015 نسبت به دوره‌های قبل در منطقه مورد مطالعه مشهود است. رشد منطقه های ساخته‌شده در غرب منطقه به خوبی دیده می‌شود. در نمودار درصد مساحت هر کلاس کاربری زمین ها و تغییر آن در 4 سال منتخب، از سال 2001 درصد پوشش گیاهی روبه کاهش رفته که تا سال 2005 و 2010 ادامه داشته، و در سال 2015 افزایش چشمگیر یافته است. از سوی دیگر روابط بین دمای سطحی و شاخص‌های ndviوsavi خطی نبوده و بر اساس برازش معادلات آماری در هر وضعیت، عامل های دیگری در کاهش یا افزایش lst نقش دارند. در نمودار تابع چگالی نرمال، تغییر های شاخص ndvi در دوره دوم و سوم مشابه یکدیگر بوده و در این دو دوره نسبت به دوره اول، میانگین افزایش‌ و همچنین با توجه به کاهش واریانس، ارتفاع منحنی افزایش‌یافته است. در تحقیق حاضر و با بررسی تهران و اقمار، کاهش میزان lst در دوره دوم و سوم یعنی از 2006 تا 2015 مشاهده می‌شود. از سوی دیگر مساحت پوشش گیاهی بطور کلی در منطقه روبه افزایش است. از جنبه مکانی و مطابق بررسی‌های انجام‌شده، تهران بیشترین درصد کلاس یک ndvi یعنی سطح های بدون پوشش گیاهی را به خود اختصاص داده است. نتیجه‌گیری: با توجه به بررسی شاخص‌های ndvi، savi و ndbi، روند کلی مساحت پوشش گیاهی در منطقه مورد مطالعه در حال افزایش است. با درنظرگرفتن مقادیر r^2 ، پوشش گیاهی در شهرستان ری در حال نابودی می‌باشد. در شهرستان‌های رباط‌کریم و تهران سطح های پوشش گیاهی در حال افزایش است. رشد افسارگسیخته شهرک‌های اقماری در حومه تهران موجب تخصیص زمین‌های بایر و مزرعه ها و پوشش گیاهی به ناحیه های ساختمانی و مسکونی شده است که این امر جزایر حرارتی و شرایط نامساعد زندگی را تشدید می‌کند.
کلیدواژه پوشش گیاهی، دگرگونی زمانی-مکانی، تهران، دمای سطحی زمین
آدرس دانشگاه شهید بهشتی, دانشکده علوم زمین, گروه جغرافیای طبیعی, ایران, دانشگاه شهید بهشتی, دانشکده علوم زمین, گروه جغرافیای طبیعی, ایران, دانشگاه تربیت مدرس, دانشکده علوم انسانی, گروه جغرافیای طبیعی, ایران
 
   Detection of spatiotemporal changes in the vegetation of Tehran and satellite cities in association with land surface temperature  
   
Authors
Abstract   
Keywords
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved