|
|
کمّیسازی رابطه بین انتشار گاز دیاکسید کربن با بعد فشردگی شکل شهر
|
|
|
|
|
نویسنده
|
رضایی فاطمه ,فلاحتکار سامره ,داداش پور هاشم
|
منبع
|
علوم محيطي - 1397 - دوره : 16 - شماره : 2 - صفحه:31 -48
|
|
|
چکیده
|
سابقه و هدف: گرمایش جهانی یک حقیقت مسلم و تهدیدی اجتنابناپذیر برای زندگی در محیط زیست است. با توجه به اینکه مناطق شهری عامل مهمی در افزایش انتشار گاز هستند، جامعه نیازمند انجام اقداماتی در راستای کاهش انتشار گازهای گلخانهای است. از آنجا که افزایش جمعیت زمینهساز افزایش تقاضا برای سکونت و گسترش سریع مراکز فعالیت در حومهها است و با توجه به رشد سریع شهرهای ایران، اهمیت سوخت در توسعه پایدار و نقش بالقوه و مهم شناخت شکل شهری در توسعه پایدار شهری، ضرورت کمیسازی ارتباط بعد فشردگی شکل شهر و انتشار ناشی از مصرف سوخت فسیلی را آشکار میسازد. مواد و روشها: این پژوهش در دو مرحله طراحی شد. در مرحله اول به بررسی تغییرات شکل 15 شهر دو استان گیلان و مازندران از جنبه بعد فشردگی با استفاده از سنجههای سیمای سرزمین (ai، pladj،proxim ، cohesion) پرداخته شد. برای تهیه نقشه مناطق شهری از تصاویر سنجش از دور سنجندههای tmو oli ماهواره لندست متعلق به سالهای 2001 و 2015 استفاده شد. همچنین برای طبقهبندی تصاویر از روش نظارتشده بر اساس الگوریتم حداکثر احتمال استفاده شده است. روش مقایسه پس از طبقهبندی برای آشکارسازی تغییرات استفاده شد. در فاز دوم بعد از محاسبه انتشارازآنالیز داده پانل برای کمیسازی رابطه بین متغیرهای سری زمانی دیاکسید کربن و متغیرهای مقطعی سنجههای سیمای سرزمین استفاده شد.نتایج و بحث: نتایج حاصل از سنجهها برای تمامی مناطق بررسیشده در فاصله زمانی 1380 تا 1394 نشان میدهد فشردگی در سطح سیمای تمامی شهرهای استان گیلان غیر از بندرانزلی نسبت به استان مازندران روند کاهشی در پیش داشته، اما برای استان مازندران در سه شهر رامسر، بهشهر و آمل افزایش فشردگی در سطح کلاس شهر مشاهده میشود. بنابراین میتوان گفت که شهرهای استان مازندران فشردهتر از شهرهای استان گیلان است. مطابق با نتایج بهدستآمده، این چهار متغیر معرف فشردگی (ai، pladj،proxim ، cohesion)، همبستگی منفی را با انتشار ناشی از مجموع فراوردههای نفتی بنزین و گازوئیل در سطح کلاس شهری نشان دادند. در میان سنجه های مورد استفاده، سنجه cohesion، بالاترین همبستگی را به ترتیب ( 8/79 و 10/17) با دیاکسید کربن ناشی از مصرف بنزین و گازوئیل نشان داد. بر اساس نتایج آنالیز داده پانل به ازای افزایش یک درصدی سنجه cohesion نزدیک به نه درصد انتشار ناشی از مصرف بنزین کاهش مییابد، در حالی که افزایش یک درصدی سنجه cohesion سبب کاهش 10 درصدی انتشار ناشی از مصرف گازوئیل میشود. بهطور مثال، با توجه به اینکه میزان انتشار ناشی از بنزین در سال 1394 برای شهر آمل معادل 133/36 تن در هر هکتار است و همچنین مطابق با نتایج بهدست آمده از سنجه cohesion که گویای آن است که اگر فشردگی شکل شهر یک درصد افزایش پیدا کند میزان انتشار در آن 8/8 درصد کاهش خواهد یافت، این میزان درصد کاهش برابر 11/73 تن در هکتار است.نتیجهگیری: بر این اساس در نظر گرفتن فرم شهری در برنامهریزی آتی توسعه شهرهای شمالی ایران برای شکلگیری شهرهای کمکربن توصیه میشود.
|
کلیدواژه
|
بعد فشردگی،سنجههای سیمای سرزمین،کاربری اراضی،مدل داده پانلی
|
آدرس
|
دانشگاه تربیت مدرس, دانشکده منابع طبیعی, گروه محیط زیست, ایران, دانشگاه تربیت مدرس, دانشکده منابع طبیعی, گروه محیط زیست, ایران, دانشگاه تربیت مدرس, دانشکده هنر و معماری, گروه شهرسازی, ایران
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Quantifying the relationship between carbon dioxide gas emission in relation to the compactness dimension of urban form
|
|
|
Authors
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|