بررسی سامانه‏های مدیریت یادگیری الکترونیکی در دانشگاه‏های علوم پزشکی ایران و چند کشور پیشرفته

زمینه و هدف: هسته مرکزی هر سیستم یادگیری مبتنی بر وب، وجود یک سامانه نرم‌افزاری آنلاین است که سیستم مدیریت یادگیری الکترونیکی نامیده می‏شود. وجود چنین سامانه‏ای در هر دانشگاه حداقل شرط لازم برای به کارگیری و توسعه روش‏های یادگیری مبتنی بر وب است. هدف از انجام این تحقیق، بررسی فراوانی به کارگیری سامانه‏های مدیریت یادگیری الکترونیکی در دانشگاه‏های علوم پزشکی ایران و مقایسه آن با دانشگاه‏های کشورهای پیشرفته بود.  روش کار: مطالعه توصیفی تحلیلی حاضر به شکل مقطعی و در سال 1393 انجام گرفت. جمعیت مورد مطالعه شامل دانشگاه‏های علوم پزشکی ایران (به شکل سرشماری و در مجموع 52 دانشگاه) و دانشگاه‏های چهار کشور پیشرفته انگلیسی زبان شامل آمریکا، کانادا، استرالیا و انگلستان بود. در بخش کشورهای پیشرفته، 58 دانشگاه‏ به صورت تصادفی از میان 580 دانشگاه شناخته شده‌تر در کشورهای ذکر شده انتخاب گردید. اطلاعات به صورت توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.  یافته‌ها: از 52 دانشگاه علوم پزشکی ایران، 33 دانشگاه (5/63 درصد) فاقد هر گونه سامانه مدیریت یادگیری الکترونیکی برای به کارگیری در دوره‏های آموزشی منجر به مدرک تحصیلی بودند. از میان 19 دانشگاه (5/36 درصد) دارای سامانه مدیریت یادگیری الکترونیکی، 11 دانشگاه سامانه moodle ، 3 دانشگاه سامانه طراحی شده در شرکت‏های داخلی، 4 دانشگاه سامانه atuter و 1 دانشگاه سامانه decebo داشتند. در 16 دانشگاه‏ علوم پزشکی ایران از سامانه‏های کد باز و در 3 دانشگاه از سامانه‏های تجاری استفاده شده بود. در بخش دانشگاه‏های کشورهای پیشرفته، تمام 58 دانشگاه (100 درصد) مورد بررسی واجد سامانه مدیریت یادگیری الکترونیکی برای دوره‏های منجر به مدرک بودند. از این میان، 30 دانشگاه دارای سامانه blackboard ، 13 دانشگاه دارای سامانه moodle ، 8 دانشگاه دارای سامانه canvas ، 1 دانشگاه دارای سامانه desire2learn و 1 دانشگاه دارای سامانه sakai بودند. 2 دانشگاه در مرحله تبدیل سامانه خود قرار داشتند و 3 دانشگاه نیز از سیستم mooc برخوردار بودند.  نتیجه‌گیری : دانشگاه‏های علوم پزشکی ایران از نظر میزان برخورداری از سامانه‏‏های مدیریت یادگیری الکترونیکی فاصله قابل توجهی با دانشگاه‏های کشورهای پیشرفته انگلیسی زبان دارند. مدیران آموزشی و فن‌آوری اطلاعات در دانشگاه‏های ایران باید نسبت به پر کردن این فاصله به ویژه در دانشگاه‏های سطح یک اقدامات جدی مبذول دارند.

Learning Management Systems in Universities of Medical Sciences of Iran and Several Developed Countries

Background Objective: The core of each WBT system is an online software called learning management system (LMS). The existence of such a system in each university is the minimum requirement for the application and development of WBT methods. The present study aimed to investigate the frequency of LMS usage in Iranian medical universities in comparison with the universities of developed countries.  Methods: This descriptive crosssectional analysis was performed in 2014. The study population consisted of Iranian medical universities and the universities of 4 developed Englishspeaking countries, including USA, Canada, Australia, and UK. From among the Iranian universities, a total of 52 universities were selected using the census method. Moreover, 58 universities were randomly selected from among 450 wellknown universities of developed countries. The data from LMS of Iranian medical universities were collected through visiting university websites, telephone calls, and in some cases, facetoface interviews. The data were analyzed by descriptive methods.  Results: Of the 52 Iranian universities of medical sciences, 33 universities (63.5%) did not have any LMSs for delivery courses in academic degree programs. Of the 19 universities (36.5%) with LMSs, Moodle, ATutor, Docebo, and nativedesigned LMSs were found in 11, 4, 1, and 3 universities, respectively. In addition, 16 Iranian universities used open source LMSs and 3 used commercial LMSs. All 58 (100%) universities of developed countries used LMSs for delivery courses in their academic degree programs. Blackboard, Moodle, Canvas, Desire2learn, and Sakai were used in 30, 13, 8, 1, and 1 foreign universities, respectively. Moreover, 2 universities were in transition stage and 3 universities used the Mooc system.  Conclusion: Iran universities showed a considerable difference from universities in developed countries in terms of frequency of LMS usage. Educational and IT administrators in Iran should fill this gap, especially at high ranking universities.