تحلیل مبانی زیبایی شناختی قالی های محرابی تبریز (موزه ی فرش ایران)

قالی به عنوان یکی از هنرهای سنتی ایرانی دارای اصول و مبانی زیبایی شناختی بوده که با شاخصها و معیارهای متنوعی ارزیابی می.شود در میان قالیهای مناطق مختلف ،ایران قالی تبریز با ویژگیهای زیبایی شناختی در طرح دو فصلنامه علمی انجمن علمی و نقش و رنگ شناخته شده است از میان تنوع انواع نقش مایه های قالی ،تبریز قالی محرابی تبریز با پیشینه و تنوع فرش ایران شماره 41 طرح و نقش به همراه مفاهیم نمادین مطرح بوده که در موزههای ایران و جهان و گنجینه های شخصی نگهداری می شوند. موزه ی فرش ایران به عنوان گنجینه ی ارزشمندی از تنوع قالی ،ایرانی در بردارنده ی نمونه های نفیسی از قالیهای محرابی تبریز است. در این پژوهش به معرفی و مطالعه ی ویژگیهای زیبایی شناختی قالیهای محرابی تبریز موزه ی فرش ایران پرداخته شده است. این پژوهش سعی بر آن دارد تا با پاسخ به این سوال اساسی که ویژگیهای زیبایی شناختی قالیهای محرابی و به ویژه قالی محرابی تبریز با توجه به نمونه های موجود در موزه ی فرش ایران کدام موارد هستند؟ به اصول و مبانی زیبایی شناختی قالیهای محرابی پرداخته و آنها را معرفی نماید. در این راستا با توجه به رویکردهای زیبایی شناسی اسلامی سنت گرایان به شناخت ابعاد زیبایی شناختی نمونه ی قالی های مورد مطالعه پرداخته شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که ساختار زیبایی شناختی قالیهای محرابی با وجود عناصر زیبایی شناختی و ترکیب عواملی چون طرح نقش و رنگ گویای مفاهیم رمزی و نمادین بوده اند. با توجه به نقشمایههای به کار رفته در این نوع از قالیها مانند ،محراب ،قندیل ستون گلدان و... میتوان به مفهوم رایج در قالی ایرانی همچون بهشت ازلی و مکانی برای نمود زیبایی شناسی دست یافت. در این قالیها با وجود پایبندی به عناصر سنتی قالی ایرانی و کاربست مناسب نقش مایه ها با توجه به مفاهیم آنها، تنوع و نوآوری طرح و رنگ نیز نمایان است در نمونه های مورد مطالعه استفاده از نقش مایه های تجریدی چون گردشهای اسلیمی و گلهای ختایی در بخشهای مختلف قالی چون متن و حاشیه ها و ترکیب مناسب آنها با نقش مایه های نمادینی چون محراب ستوندار و قندیل و گلدان و حائز اهمیت است. این تحقیق تاریخی از نظر هدف توسعه ای است که با روش توصیفی- تحلیلی با گردآوری اطلاعات کتابخانهای و اسنادی به بررسی موضوع مورد نظر پرداخته است. جامعه آماری این پژوهش 8 نمونه از تصاویر قالی محرابی تبریز موزه ی فرش ایران با توجه به کیفیت تصاویر و نقش مایه ها به شیوه ی توصیفی- تحلیلی مورد مطالعه قرار گرفته است.

analysis of the aesthetic foundations of tabriz altar carpets (iranian carpet museum)

in this research, the aesthetic features of tabriz altar carpets have been introduced and studied. this research tries to answer the basic question that what are the aesthetic features of altar rugs and especially tabriz altar rugs according to the samples in the iranian carpet museum? deals with the aesthetic principles and foundations of altar rugs and introduces them.the results indicate that the aesthetic structure of altar rugs, despite the aesthetic elements and the combination of factors such as design, role and color, have been expressive of symbolic and symbolic concepts. according to the motifs used in this type of carpets such as altar, chandelier, column, vase, etc., the common concept in the iranian carpet can be achieved, which ultimately ends in the eternal paradise and a place to display the essence of transcendence. in these carpets, despite adhering to the traditional elements of iranian carpets and the proper use of patterns according to their concepts, diversity and innovation in design and color are also evident. in the studied samples, the use of abstract motifs such as islamic rotations and khatai flowers in different parts of the carpet such as text and margins and their appropriate combination with symbolic motifs such as columnar altar, lamp, vase, etc. are important. this research is a historical research in terms of time and descriptive-analytical in terms of purpose. the method of collecting information is library and documentary. in this research, 8 samples of tabriz altar carpet images of iran carpet museum have been studied in a descriptive-analytical manner.