زیبایی شناسی نقوش ذهنی خورجین های عشایری منطقه بختیاری

زیبایی‌شناسی فرش دست‌باف ایرانی بر گرفته از باور و درک زیباشناختی انسان ایرانی از نظام هستی است. در مجموعه‌ی دست‌بافته‌های کوچک عشایر بختیاری، خورجین‌ها از نظر الیاف، کاربرد و نقوش یک نمونه‌ی با ارزش محسوب می‌شوند. نقوش این‌گونه دست‌بافته‌ها ذهنی بوده و مبتنی بر باورها و اعتقادات عشایر با کمک گرفتن از طبیعت شکل گرفته‌اند. نقوش ذهنی خورجین‌های عشایر منطقه‌ی بختیاری دارای ویژگی‌های خاص و ارزش‌های بصری بر مبنای استفاده و برداشت از طبیعت و زیبائی‌های آن، از حیث طرح و رنگ است و از آن‌جایی که تابع هیچ نقشه‌ی از قبل تهیه و سفارشی شده نیست، جایگاهی برتر به خود اختصاص داده‌اند. هدف این مقاله تبیین ویژگی‌ها و زیبایی‌های مستتر در نقوش ذهنی این‌گونه دست‌بافته‌ها است، که این ویژگی و زیبایی‌های نقوش، جزیی از ویژگی‌های کلی و زیبایی‌های مجموعه (پشت و روی دست‌بافته، الیاف دست‌بافته، شیرازه و اتصالات دیگر دست‌بافته) دست‌بافته عشایری است. سوال اصلی مقاله این است که نقوش ذهنی دست‌بافته‌های عشایری بازتاب چه ویژگی‌های تجسمی است و جایگاه طبیعت و زیبایی‌های آن از حیث طرح و رنگ و ترکیب‌بندی در خلق نقوش ذهنی خورجین‌های عشایر منطقه‌ی بختیاری کجاست و چگونه نقوش ذهنی خورجین‌ها از طبیعت منطقه تاثیر گرفته و یا تجرید و انتزاع یافته‌اند. داده‌های پژوهش با استفاده از روش میدانی، مصاحبه و کتابخانه‌ای گردآوری شده‌اند، تا بتوانند آن‌چه از ذهن بافنده‌ی عشایری با توجه به پیشینه‌ی قومی و طبیعت محیط زندگی‌اش نقش بر خورجین شده است؛ کشف و استخراج شود و سپس ثبت و دسته‌بندی شوند. در نتیجه‌ی این پژوهش، دست‌یابی به یک دسته‌بندی کامل از انواع نقوش گیاهی، حیوانی، هندسی و تصویری با توجه به ابعاد گسترده‌ی فرهنگ و آداب زندگی عشایر بختیاری حاصل شده است. همچنین درصد و میزان استفاده بافندگان عشایر منطقه از الیاف بومی و سنتی نسبت به الیاف کارخانه‌ای به دست آمده است و در ارتباط با میزان استفاده‌ی بافندگان عشایر بختیاری از رنگ‌های سنتی و گیاهی نسبت به رنگ‌های شیمیایی، این پژوهش نتایج قابل توجهی را به همراه داشته است.

aesthetics of imaginary patterns in saddlebag by bakhtiari nomads and other tribes who live in the same area

the aesthetics of the iranian handmade carpet is based on the aesthetic belief and understanding of the iranian man from the system of existence. in the collection of small handbags in the bakhtiari nomads, the pillars are considered as valuable for fibers and applications. patterns of these handcrafts are subjective and based on the beliefs and beliefs of tribes with the help of nature. these motifs of the tribes of the bakhtiari tribes have specific features and visual values based on the use of nature and its beauty in terms of design and color. since the function of no pre-prepared maps and not customized, the superior position to have allocated themselves. the purpose of this article is to explain the features and beauties that are inherent in the motifs of these handcuffs. this feature and the motifs of beauty, part of the features and the beauty of the collection (hand-woven back, woven, woven, woven, and other woven) nomad is. the main question of the article is that the motifs of the nomadic handcrafts reflect what are the visual features, and where is the place of nature and its beauty in terms of design, color and composition in the creation of subjective motifs in the tribal pockets of the bakhtiari region, and how are the motifs of the pods from the nature of the region has been affected or abstracted and abstracted. the research data were collected using a field, interview and library methodology to discover and extract what is considered by the nomadic weaver according to the ethnic background and the nature of its life environment, and then recorded and categorized. in another glance, the proper and unconsciousness of the correct relationships of visual elements in the beautiful composition of the embroidered designs of the tribes of the bakhtiari region has demonstrated the creativity of the knights of the region with an emphasis on the look of nature. as a result of this research, the achievement of a complete range of types of plant, animal, geometric and visual designs has been achieved taking into account the widespread dimensions of the culture and lifestyle of the bakhtiari tribal elders. also, the percentage and rate of use of tribal knitters in the region from native and traditional fibers were obtained from factory fibers. concerning the use of bakhtiari tribal weavers from traditional and herbal colors compared to chemical paints, this research has yielded significant results has brought along.