بررسی وضعیت قالی بافی شهرستان فیروزآباد در ده سال اخیر؛ با تاکید بر تحولات شیوه های انتقال طرح و نقش بر روی قالی

فرش دستباف به عنوان یکی از مهم ترین صنایع اشتغالزا در حوزه های عشایری و روستایی ایران، فراز و نشیب های بسیاری را در دهه های اخیر تجربه نموده است. لازمه برنامه ریزی مناسب و پایدار برای حفظ و توسعه این هنر صنعت، ارائه تصویری شفاف و همه جانبه از وضعیت قالی بافی و فراز و نشیب های آن در هر یک از این حوزه ها می باشد و مسئله اصلی در این مقاله نیز بر همین اساس تعریف می شود؛ به بیان دیگر این پژوهش با هدف ارائه تصویری شفاف و کامل از وضعیت فرشبافی عشایر قشقایی ساکن شده در منطقه فیروزآباد فارس در یک دهه گذشته انجام گرفته است و درصدد پاسخ به سوال چگونگی فرآیند تولید و چیستی محصول تولیدی در دوره زمانی مذکور بوده است.این مقاله نتایج تحقیقاتی میدانی است که بین سالهای 1386 تا 1396 در 10 روستای فرش باف منطقه فیروزآباد که غالب جمعیت آنها را طوایف مختلف ایل قشقایی تشکیل می دهند، انجام شده است. قالی های مورد بررسی در این پژوهش حداکثر عمر 40 ساله داشته اند.قالی این مناطق در دهه مورد مطالعه به خاطر اسکان طوایف مختلف ایل قشقایی، نزدیکی روستاها با شهرستان فیروزآباد و ارتباط نزدیک خریداران و تولید کنندگان با بافندگان، از رونق خاصی برخوردار بوده اند و در این میان روستاهای جایدشت و بایگان از نظر کمی بیشترین و با کیفیت ترین قالی ها را تولید می کنند. بته قبادخانی، ماهی درهم، یک سر ناظم، محرمات، یازده ترنج و لچک ترنج از طرحهای رایج این منطقه می باشد. همچنین در این دوره، در روستاهای یاد شده حفظی بافی و ذهنی بافی جای خود را به نقشه داده است که البته نقشه های مورد استفاده با کارگاه های شهری متفاوت است، به طوریکه بافنده نقش اصلی را در شکل دادن طرح ها و نقوش بافته ها ایفا می کند.

The Study of the Status of Carpet weaving in Firoozabad City in the Last Ten Years; Emphasizing the Changes in the Way of Design and Motifs Transfer on Carpet

AbstractHandmade carpet as one of the most important employment industries in nomadic and rural areas of Iran has experienced many ups and downs in recent decades. A proper and sustainable planning for the preservation and development of this artindustry is to provide a clear and comprehensive picture of the status of carpet weaving and its ups and downs in each of these areas. The main question in this article is also based on this issue. In other words, the study was aimed at providing a clear and complete picture of the carpet condition of Qashqai tribes inhabited in the Firouzabad region of Fars in the past decade and seeks to answer the question of how the process of production and what product have been during the mentioned period.This paper presents the results of research conducted in 10 villages of Firoozabad district in the period from 2007 to 2017, the majority of villages rsquo; population is from different tribes of Qashqai. These villages including Jaidasht, Moushgan, Jahad Abad, Mord Shahrak, Baygan, Deh Bram, Nouderan, Najaf Abad, Atashkadeh and Ruzbedan, also, the carpets in this study have a maximum 40 years old.The carpets of this region in last decades have enjoyed a special boom because of the settlement of various tribes of Qashqai, the proximity of villages to Firoozabad, and the close association between buyers and producers with weavers. Among these villages, Jaidasht and Baygan produce the most quality carpets and they are the highest in terms of quantity. The common designs of this region are Botte, Herati, stripe design, medallion, prayer design. In the mentioned villages, weaver use cartoon to weave carpets but used cartons are different from urban workshops. In this type of cartoon, the composition of the design and color is the responsibility of the weaver.