نقش پادشاه و ملکه جنیان در فرش عرب جنی فارس
|
|
|
|
|
نویسنده
|
پشوتنی زاده آزاده
|
منبع
|
گلجام - 1397 - شماره : 33 - صفحه:21 -50
|
چکیده
|
در این نوشتار تلاش بر آن است تا ریشه های تصویری فرش عرب جنی شناسایی گردد. به عقیده ی نگارنده، این فرش، دارای نقوشی از نیروهای ماوراء الطبیعه می باشد که در ترکیب و خلط داستان های مربوط به جمشید، پادشاه اُسطوره ای و حضرت سلیمان (ع)، به وجود آمده اند. با توجه به این که هنر ایرانی معمولاً با روایات و یا اعتقادات مذهبی آمیختگی دارد؛ لذا آشنایی با شباهتهای داستان جمشید افسانه ای با سلیمان نبی، از یک سو و از سوی دیگر شناسایی اعتقادات کیش صابئین و محل عزیمت و کوچ ایشان، به عنوان حلقه ی واسط برای شناسایی نقوش موسوم به »جنی « حایز اهمیت می باشد. عنصر مشترک میان جمشید، سلیمان نبی و صابئان، آب به اشکال مختلف است. آب در روایات اسلامی، بن مایه های داستان سلیمان نبی (ع) را شکل می دهد و در قالب بلقیس، صَخَر جنی و در نهایت اُمّ الصبیان بروز و ظهور می یابد. آب در اعتقادات مزدیسنی، با درون مایه ی داستان جمشید اُسطوره ای هم آمیزی دارد و در قالب ایزدبانوی ناهید پا به عرصه ی وجود می نهد؛ در کیش صابئان نیز که به پرستندگان آب شهره اند، در قالب تقدس آب و اعتقادات ایشان به غسل تعمید بیان می شود. این نوشتار از مقایسه تطبیقی نقوش، فرهنگ عامه و ادبیات دینی و کهن ایران بهره جسته و روش تحقیق به صورت توصیفی تحلیلی است. گردآوری اطلاعات به شیوه ی کتابخانه ای و میدانی می باشد.
|
کلیدواژه
|
فرش عرب جنی، جمشید، سلیمان نبی، امّالصبیان، ایزدبانوی اناهیتا، صابئان، جن
|
آدرس
|
پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری, ایران
|
پست الکترونیکی
|
pashootanizadeh@gmail.com
|
|
|
|
|