شناسایی ویژگی های فرش‌بافی دوره ترکمانان بر اساس نگاره‌های خاوران‌نامه ابن‌حسام

پژوهش های تاریخی وابسته به اسناد هستند و آثار هنری در این مطالعات می توانند نقش اسناد را ایفا کنند. تاریخ فرش بافی در برخی از ادوار تاریخی مبهم است و بررسی مستندات، مکتوبات و تصاویر برجای مانده از آن ها می تواند راهگشا باشد. خاوران نامه ابن حسام حاوی نگاره هایی است که در برخی از آن ها تصویر فرش موجود است. نوشتار پیش رو به این پرسش پاسخ می دهد: اطلاعاتی که نگاره های خاوران نامه ابن حسام به عنوان سندی تاریخی درباره هنر فرش بافی ترکمانان به نمایش می گذارند شامل چه مواردی است؟ شناخت کیفیت و تنوع نقشه فرش ها و اهمیت آ ن ها در بازه زمانی یاد شده، مهمترین هدف پژوهش است. به واسطه اهمیت تاریخ نگاری فرش در حفظ هویت مهمترین هنرصنعت ایرانی، مطالعه حلقه های مفقود و ابهامات تاریخی فرش ایرانی ضروری می باشد و در راستای این ضرورت، پژوهش حاضر صورت پذیرفته است. نتایج نشان می دهد که خاوران نامه با حداقل فاصله زمانی میان سرایش و تصویرسازی در مطالعه تاریخ فرش ترکمانان ایران حائز اهمیت است. نقوش و جزئیات قالی های تصویر شده نسبت به نظایر پیشین خود از کیفیت پایین تر اما از قالب های متنوع تر برخوردارند. این پژوهش به روش تاریخی انجام شده و در گردآوری اطلاعات از شیوه مشاهده در کنار منابع کتابخانه ای و اسناد بهره برداری شده است.