نقد دو نمونه از قالی‌های بافت منطقه همدان با رویکرد نماد ونشانه‌ شناسی

یکی از وجوه قابل بررسی فرش دست باف، طرح و نقش آن است و می تواند بر پایه مبانی نظری و علمی هنریاز جمله نماد و نشانه بررسی شود. در واقع با مطالعه و تحلیل طرح و نقش فرش دست باف بر اساس نظام نشانه شناسی، می توان دلالت های معنایی آن را بررسی و تحلیل کرد. بر این اساس طرح ونقش دو تخته فرش لچک ترنج و تصویری از فرش همدان انتخاب و بررسی شده است. همدان یکی از مناطق مهم قالی بافی ایران، به ویژه در سبک روستاییاست. گزینش طرح تصویری و لچک ترنج در جهت بررسی و نمود بهتر تفاوت های نماد و نشانه است. زیرا نماد و نشانه گاه یکی انگاشته می شوند و گاه متفاوت از هم درنظر گرفته می شوند. بنابر آنچه بیان شد، پرسش پژوهش حاضر این است که آیا می توان تفاوت های نماد و نشانه را در طرح و نقش فرش دست باف بررسی نمود و در بستر نظام نشانه شناسی به دلالت های معنایی اثر دست یافت؟به این منظور از روش تحلیلی و تطبیقی و گردآوری مطالب با روش اسنادی کتابخانه ای استفاده شده است. روند این مقاله بدین گونه است که نخست مبانی نظری تحقیق بررسی شده است و سپس نمونه های منتخب مبتنی بر شاخصه های مبانی نظری تحقیق، بررسی و مطالعه شده اند. شناخت تفاوت های نماد و نشانه در طرح و نقش فرش دست باف، موثر بودن نظام نشانه شناسی در روند تحلیل نمادها و نشانه های فرش دست باف و دستیابی به دلالت های معنایی طرح ونقش از میان تکثرهای معنایی و مفهومی مبتنی بر روش نشانه شناسیاز جمله نتایج این پژوهش هستند

Critical Study of Two Samples of Hamedan Carpets Using Symbolistic and Semiotic Approach

One of aspects of the carpets which can be studied is their pattern and design, and such a study can be performed based on theoretical and scientificartistic approaches, including symbol and sign. In fact, by studying and analyzing designs and patterns of carpets on the basis of a semiotic system, semantic signification of them can be analyzed. Accordingly, a carpet with cornermedallion pattern as well as a pictorial carpet among carpets of Hamedan is studied here. Hamedan is one of the most important areas of carpetweaving, especially in terms of rural style. Pictorial and cornermedallion designs were selected for better manifestation of the differences between symbol and sign, since there are occasionally considered to be identical that and sometimes to be different. Based on what was said, the research question is that Can the differences symbol and sign be studied in the pattern carpets and to obtain semantic significations in the contest of semiotics? Accordingly analytical and comparative methods as well as desk study method for data collection have been employed. First the theoretical bases of the research have been reviewed and then the selected samples have been studied regarding such theoretical criteria. The results of this research include: understanding the differences between symbols and signs in pattern of handmade carpets, the effectiveness of semiotic system in the process of analysis of such symbols and signs as well as achieving semantic implications of patterns through conceptual abundance, based on semiotics method.