ریشه‌یابی و تطبیق نقوش بازتاب یافته فرش صفوی در نگاره‌های گورکانیان هند

در اثر گسترش روابط گورکانیان هند با پادشاهان صفوی، تاثیرات مختلفی از هنر ایران در هنر هند قابل بررسی است. این تاثیرات در حوزه هنر نگارگری، فرش، معماری و هنرهای وابسته به آن ها فراوان است. بسیاری از طرح ها و نقشه ها در حوزه فرش از طریق هنر نگارگری ایران در قلمرو گورکانیان هند رواج یافت. هنرمندان نگارگر فراوانی به ویژه از زمان شاه طهماسب از دربار صفویان به هندوستان کوچیدند و آثار بسیاری برای ایشان تولید و شاگردان فراوانی تربیت نمودند. از این رو هدف این مقاله ریشه یابی و تطبیق طرح و نقشه فرش های صفوی در نگاره های گورکانیان هند است. از این رو سوال های اصلی این مقاله عبارتند از: (1) علت بازتاب نقش فرش های ایرانی در نگاره های دوره گورکانیان چیست؟؛ (2) نقوش فرش های ایرانی بازتاب یافته در نگاره های مذکور کدامند؟ روش تحقیق در این مقاله، روش توصیفی تحلیلی و روش جمع آوری اطلاعات آن کتابخانه ای است. نتایج تحقیق نشان می دهد که علت بازتاب نقش فرش های ایرانی در نگاره های گورکانیان هند، علاقه مندی پادشاهان مغولی هند به هنر و روابط حسنه با حکومت صفوی از یک سو و مهاجرت هنرمندان ایرانی در عهد شاه طهماسب و بهره برداری از ایشان در سال های مذکور از سوی است. اگرچه نقوش فرش های بازتاب یافته در نگاره های هندی نیز تحت تاثیر هنرمندان ایرانی است که البته بومی کردن عناصر گیاهی در نقشه فرش ها از شیوه تجریدی به طبیعی، به دست هنرمندان هندی انجام پذیرفته است.

A Comparative Study and Analysis of the Motifs of Safavid Carpets Depicted in Muqul Indian Miniatures

As a result of expansion of relationships between Gurkanian (Indian Muquls) and Safavid Kings, we can see some impacts of Iran on Indian carpets, illustrations, architecture and related arts. Some of the motifs in carpets were spread to India during Gurkanian Era. This paper tries to find out the direct or indirect influences of depicted carpets rsquo; motifs in Persian paintings on Indian arts. So the questions are: What is the reason for the representation of Persian carpets in Indian miniatures during Muqul era? What are the represented motifs from Persian carpets in Indian miniatures? The applied research method is descriptive analytical via library data collection. The results show that, Indian kings rsquo; interest in arts, the relationship with Safavid Kingdom, and immigrations of Iranian artists to India in ShahTahmasb rsquo;s Era, are the reasons for representation of Persian carpets rsquo; motifs in Indian miniatures. The represented carpets rsquo; motifs in Indian miniatures besides the influence Iranian artists' exercise represent the nativity of vegetative motifs in either abstract or natural forms depicted by Indian artists