معرفی نقوش اسطوره ای قالی قُلتوق

نگرش های فرهنگی در طول اعصار متفاوت ارتباط مستقیمی با ایجاد باورهای اسطوره ای مردمان دارد، هرچند که به لحاظ تقسیم بندی فرهنگی، هر یک از دوره ها محتوای مفهومی خاصی را در بر می گیرد. نقوش دستبافته ها و اسطوره به تناسب طبقه بندی لحاظ شده برای طرح های فرش ایرانی آنگونه که از حیث به انواع مختلفی تقسیم می شوند، بیشترین شکل های اسطوره ای را در بین نقوش گیاهی و جانوری پدید آورده اند (دریایی، 1382، 83). نمی توان گفت که ترسیم این نقوش بر متن قالی دقیقاً منطبق با تاویل مفاهیمی است که امروزه توسط بزرگترین اسطوره شناسان و جامعه شناسان و تاریخ دانان انجام می شود، دانست. پس این کلمات، زبان نوشتاری مردمانی هستند که قدرت انتقال چنین اندیشه هایی را در وادی نقش و رنگ و پشم تجربه نموده اند. یکی از مهم ترین عوامل ارزش های هنری فرش های ایرانی، نقوش به کار رفته در آن هاست، چگونه می توان ارزش های اسطوره ای این نقوش را شناسای کرد؟ از مناطق مهم قالیبافی ایران، روستای قُلتوق در استان زنجان می باشد. هنر صنعت قالیبافی مدتها در این منطقه رواج داشته و تا امروز ادامه یافته است به همین دلیل به خوبی می توان طرح ها و نقوشی را مشاهده کرد که ریشه در ادوار گذشته دارند. قالی روستای قُلتوق به عنوان جلوه ای از فرهنگ و هنر غنی این مرز و بوم، سال هاست که مورد بی لطفی قرار گرفته و به دست فراموشی سپرده شده است، لذا به منظور احیاء و زندگی دوباره به این هنر، با نگاهی دقیق تر به عناصر موثر در شکل پذیری آن، نقشه های اصیل و خصوصیات اصلی نقوش شناسایی می گردند تا بتوان از این طریق، مفاهیم نمادین و اسطوره ای را باز شناخت و خیالات و عوالم رویاهای ناب یک بافنده را از نام و شرح آن فهمید. هدف و ضرورت: هدف شناسایی ارزش های اسطوره ای نقوش قالی قلتوق می باشد و بیشترین ضرورت بررسی حاضر، رفع نیازهای اطلاعاتی مبتنی بر علایق محقق است. نوع و روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع تاریخی و روش بررسی آن توصیفی و تحلیلی می باشد. بر اساس این روش، ابتدا تاریخچه مختصری از روستای قلتوق شرح داده شده و سپس در مدخل آن، ویژگی های فنی و ظاهری قالی این منطقه مورد بررسی قرار گرفته و در پایان عوامل زیبا شناسانه تشریح گردیده است که به نوعی پشتوانه فکری و فرهنگی نقوش اساطیری فرش بر ما آشکار می گردد. نمونه آماری: مجموعه نقوش قالی قلتوق که حجم آن 9 نمونه می باشد.

Introduction of Mythical Motifs of Gholtough Carpet

Culturalattitudesduringdifferentperiodsare associated withmythologicalbeliefs ofthe people, however,regarding culturaldivision, each period contain a particularconcept. Handwoven motifsand mythsinproportion to the categoriesof motifs in Persiancarpet are dividedinto several types, mostimportantly mythicfigureas plant and animalmotifs(Daryaei, 2003, 83). It cannot be saidthat such motifs oncarpetsare exactly equal to the interpretation ofthe concepts thattoday'sgreatestmythologists,sociologistsand historianspropose. Behind these motifs, there lies a written language of people who have experienced the powerto transfersuchideasin therealmofcolor andwool.One of themost importantartisticvaluesin Persian rugsis their motifs, and howwe can identifythemythic valuesof such motifs?GholtoughVillageinZanjan Province is one of the importantcarpetweaving areas in Iran. Carpetartindustryhas prevailedin the areafor a longtime andhas survived until today,soits designs and motifscanberooted in thepastperiods.Carpetsof Gholtoughvillageasa manifestation ofthe richart and cultureof this landhave beenabandoned for years.Thus, in order torevivethis art, a closer look atthefactorsaffectingitsplasticity, its originaldrawingsanddesigns and its maincharacteristicsis necessary, so that its symbolicandmythicalconceptscan be identified, and imagination and of puredreamsofits weavercan be describedand understood.The aimisto identify themythic valuesof motifs in Gholtoughcarpetand to find needed information.This studyis historical, descriptiveandanalyticalin terms of method. Accordingly, firsta brief historyof Gholtoughvillagewill be provided and technical characteristicsandappearance ofthe carpets in the areaare studied.Finally, aestheticfactorsare describedwhich are the cultural and intellectualgrounds for mythologicalmotifson the carpet.Sample size for motifs of Gholtoughcarpethas been 9samples.