ساخت و بررسی اثربخشی بسته آموزشی مهارت‌های اجتماعی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر مولفه‌های مهارت‌های اجتماعی در دانش‌آموزان دیرآموز

هدف اصلی این پژوهش، ساخت بسته آموزشی مهارت های اجتماعی مبتنی بر ذهن آگاهی برای دانش آموزان دیرآموز و بررسی اثربخشی آن بر مولفه های مهارت های اجتماعی در آنها بود. روش این پژوهش کمّی و از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمونپس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری کلیه دانش آموزان پسر دیرآموز مقطع پنجم و ششم ابتدایی شهر تهران در سال تحصیلی 14001399 بودند که از بین آنها 30 نفر به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و با گمارش تصادفی، در دو گروه 15 نفری آزمایش و گواه قرار گرفتند. بسته آموزشی مهارت های اجتماعی مبتنی بر ذهن آگاهی بر اساس مولفه های مهارت های اجتماعی در دیگر برنامه های آموزشی، تکنیک های ذهن آگاهی و نظر گروهی از روان شناسان تربیتی و معلمان دانش آموزان دیرآموز و پیشینه های پژوهشی مرتبط، طراحی و ساخته شد. این بسته در قالب 8 مهارت گوش دادن، پیروی از قانون، توجه به تکلیف، درخواست کمک، رعایت نوبت در مکالمه، مسئولیت پذیری، کنترل خشم، و دوستی کردن طی 10 جلسه به افراد گروه آزمایش به صورت آن لاین (به دلیل شرایط قرنطینه ناشی از کرونا) آموزش داده شد. افراد گروه گواه در این زمان این آموزش را دریافت نکردند. ابزار پژوهش فرمِ والدین مقیاس درجه بندی مهارت های اجتماعی گرشام و الیوت (1990) بود. کلیه داده های متغیر وابسته مهارت های اجتماعی با چهار مولفه مشارکت، قاطعیت، مسئولیت پذیری، و خودکنترلی با استفاده از نرم افزار26 spss مورد تجزیه تحلیل قرار گرفتند، و بنا به ضرورتِ حاصل از بررسی نتایج پیش فرض های آزمون تحلیل کواریانس، در پردازش داده ها، آزمون هایu من ویتنی و t مستقل به کار رفتند. یافته ها نشان دهنده معناداری تفاوت در مولفه های مشارکت (p=0/001)، قاطعیت (p=0/000)، و مسئولیت پذیری (p=0/000)، و عدم وجود تفاوت معنادار در مولفه خودکنترلی(p=0/001) بود. در کل یافته های این پژوهش اثربخشی بسته آموزشی مهارت های اجتماعی مبتنی بر ذهن آگاهی بر مولفه های مهارت های اجتماعی در دانش آموزان دیرآموز را تایید کردند. از این بسته آموزشی می توان به عنوان یک ابزار کمک آموزشی، در جهت بهبود مهارت های اجتماعی این دانش آموزان در خانه و مدرسه استفاده کرد تا آنها بتوانند در جامعه به عنوان شهروندانی مستقل و کارآمد ظاهر شوند.

Designing and Evaluating the Effectiveness of Mindfulnessbased Social Skills Training Package On the Components of these Skills in Slow Learner Students

The main purpose of this study was to design a mindfulnessbased social skills training package for slow learner students and to evaluate its effectiveness on the components of social skills in them. The method of this research was quantitative and quasiexperimental with pretestposttest design with control group. The statistical population was all male students in the fifth and sixth grades of elementary school in Tehran in the academic year 20202021 from which 30 people were selected by convenience sampling and randomly assigned in experimental and control  group;  Fifteen students in each group. This social skills training package based on mindfulness with social skills components in other training programs, mindfulness techniques and the opinion of a group of educational psychologists and teachers of slow learner students and related research backgrounds were designed and developed. This package comes in the form of 8 skills: listening, following the law, paying attention to homework, asking for help, taking turns in conversation, taking responsibility, anger management, and making friends during 10 sessions with the people in the experimental group. Trained online (due to Corona quarantine conditions). The control group did not receive this training at this time. The research instrument of the Parents Form was the Gresham and Elliott (1990) Social Skills Rating Scales. All social skills dependent variable data with four components of participation, assertiveness, responsibility, and selfcontrol were analyzed using SPSS 26 software. In data processing, UMannWhitney test and independent ttest were used, because of results of the assumption of Analysis of covariance. Findings show significant differences in the components of participation (P = 0.001), assertiveness (P = 0.000), and responsibility (P = 0.000), and no significant differences in the selfcontrol (P = 0.001). The findings of this study confirmed the overall effectiveness of the mindfulnessbased social skills training package on the components of these skills in slow learner students. This training package can be used as an aid tool to improve the social skills of these students at home and at school so that they can appear in society as independent and efficient citizens.