اثر استفاده از آستاگزانتین میکروجلبک هماتوکوکوس پلوویالیس در دو فرم آزاد و نانوکپسول‌های حامل در فرمولاسیون رب گوجه فرنگی و ارزیابی خصوصیات میکروبی و کیفی محصول طی نگهداری در دمای یخچال

در تحقیق حاضر پس از استخراج و تخلیص آستاگزانتین از میکروجلبک هماتوکوکوس پلوویالیس به روش اسید-استون، از رنگدانه در دو فرم خالص و نانو ریزپوشانی شده با پوشش ترکیبی مالتودکسترین-کازئینات سدیم در فرمولاسیون رب گوجه فرنگی سنتی استفاده و خصوصیات میکروبی و کیفی محصول طی 28 روز نگهداری در دمای یخچال ارزیابی شد. تیمارهای تحقیق عبارت بود از شاهد، رب های حاوی 3 و 6 درصد آستاگزانتین (به‌ترتیب a و b) و همچنین 3، 6 و 9 درصد نانوکپسول های حامل رنگدانه (به‌ترتیب c، d و e). نتایج نشان داد که روند تکثیر قارچ ها، باکتری های کل و لاکتیک اسید در طول دوره نگهداری در تیمارهای حاوی آستاگزانتین و نانوکپسول های حامل آن نسبت به شاهد کندتر و حداقل تعداد میکروارگانیسم های مذکور و همچنین عدد هاوارد مربوط به تیمارهای d و e (p>0/05) بود (05/0>p). شناسایی فلور قارچی تیمارها در روز 28 موید آن بود که دو جنس پنی سیلیوم و آسپرژیلوس فلور عمده محصول را تشکیل می دهند. کمترین و استانداردترین ph در طول دوره نگهداری در تیمارهای c، d و e (p>0/05) ثبت شد (p<0/05). ph دو تیمار a و b (p>0/05) از سه تیمار مذکور بیشتر و نسبت به شاهد کمتر بود (0/05>p). نتایج ارزیابی حسی تیمارها در روز صفر نشان داد که اضافه کردن آستاگزانتین و نانوکپسول های حامل آن، شاخص های رنگ، بو، مزه و بافت (متعاقبا پذیرش کلی) رب گوجه فرنگی را تغییر نمی دهد (0/050/05) با روز صفر اختلاف معنی داری نداشتند اما در سایر تیمارها به صورت نامطلوب تغییر کردند (0/05>p). بنابر یافته های تحقیق حاضر، آستاگزانتین مستخرج از میکروجلبک هماتوکوکوس پلوویالیس توانایی مهار فساد میکروبی و ثبات خواص حسی رب گوجه فرنگی نگهداری شده در دمای یخچال را دارد که این توانایی با نانو ریزپوشانی رنگدانه با پوشش ترکیبی مالتودکسترین-کازئینات سدیم ارتقا می یابد.

effect of using astaxanthin from haematococcus pluvialis as free form and as a carrier nanocapsules in formulation of tomato paste and evaluating microbial and qualitative characteristics of the product during storage at refrigerator

introduction since heat treatments and special standards are not used in the production of traditional (homemade) tomato paste, fungal and bacterial spoilage in the product occurs extensively during storage in the refrigerator (4°c). astaxanthin extracted from aquatics has antimicrobial activity and color similar to tomato and can probably be effective in preventing spoilage of tomato paste. in addition, astaxanthin has other properties in the field of preventing and controlling diseases and maintaining human health, which justifies its use in food formulations as an enrichment. since heat, enzyme, acid, etc. treatments are practiced during the production of tomato paste, these factors may change the structure and thus the function of astaxanthin. for this reason, astaxanthin nanoencapsulation is necessary for its use in tomato paste formulation. materials and methods in this research, first, astaxanthin was extracted from haematococcus pluvialis microalgae using the acid-acetone combined method. then, this pigment was nanoencapsulated using maltodextrin-sodium caseinate coating and the resulting nanocapsules were used together with the pure form of astaxanthin in the formulation of tomato paste. the research treatments were control, tomato pastes containing 3 and 6% astaxanthin (a and b, respectively) and also 3, 6 and 9% nanocapsules carrying the pigment (c, d and e, respectively). these treatments were kept at refrigerator for 28 days and were evaluated (on days 0, 7, 14, 21 and 28) in terms of the total number of fungi, howard’s number (hmc), ph, fungal flora, total bacteria count, amount of lactic acid bacteria and sensory properties. this research was conducted in a completely randomized design. data were analyzed by one-way anova and the difference between the means was evaluated by duncan’s test at 95% confidence level.   results and discussion the results showed that the fungi proliferation, total count and lactic acid bacteria were slower than the control during the storage period in the treatments containing astaxanthin and its carrying nanocapsules, and the minimum number of the mentioned microorganisms and howard’s number were related to treatments d and e (p>0.05). treatments c, b and a were ranked next in this respect (p<0.05). the number of fungi in two treatments d and e from day 0 to 28 varied from 128 to 332 cfu/gr. also, the howard number of these treatments was recorded from 18 to 34% in the mentioned time period. however, these two indices in the control ranged from 121 to 792 cfu/gr and 18 to 91%, respectively, during the storage period. the count of total bacteria and the amount of lactic acid bacteria in the control on day 28 were equal to 8.9 cfu/gr and 311 mg/kg, respectively, but these two values were recorded in the e and d treatments on the same day, about 4.8 cfu/gr and 110 mg/kg, respectively. counting the total number of fungi, bacterias and also howard’s number in control and other treatments showed that the effect of nanocapsules carrying astaxanthin on microbial growth and proliferation is significantly greater than pure astaxanthin (p<0.05). the ph of the treatments varied from 3.9 to 5.8 during the storage period and the most standardized ph (3.9-4.4) was recorded in c, d and e (p>0.05) treatments (p<0.05). the ph of two treatments a and b (p>0.05) was higher than the three mentioned treatments and lower than the control (p<0.05). this finding showed that nanocapsules carrying astaxanthin have a greater effect on controlling the ph of tomato paste than pure astaxanthin during storage at refrigerator (p<0.05). the identification of the fungal flora of the treatments on the 28th day confirmed that two genus of penicillium and aspergillus form the main flora of the product.