بررسی اثر ترکیبی پودر کاهو(sativa lactuca) و رازیانه (foeniculum vulgare) به‌عنوان منبع طبیعی نیترت بر ویژگی‌های سوسیس بسته‌بندی شده تحت خلا

با توجه به مخاطرات مصرف نگهدارنده‌های سنتزی مثل نیتریت و املاح آن در فرآروده‌های گوشتی تلاش‌های برای کاهش این ماده در این محصولات انجام شده است. از این رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی جایگزینی بخشی از نیتریت در فرمولاسیون سوسیس 55 درصد بر اساس فرمول متداول یک واحد تولیدی انجام شد. برای این منظور، نمونه‌ها با ppm 120 نیتریت و ترکیبی از پودر کاهو و رازیانه در قالب چهار تیمار شامل: t1 (ppm 90 نیتریت +ppm 30 پودر کاهو و رازیانه)، t2 (ppm 60 نیتریت +ppm 60 پودر کاهو و رازیانه)، t3 (ppm 30 نیتریت +ppm 90 پودر کاهو و رازیانه) و t4 (ppm 120 پودر کاهو و رازیانه) و نمونه شاهد با ppm 120 نیتریت (بدون پودر کاهو و رازیانه) تولید شدند. ویژگی‌های فیزیکو شیمایی، میکروبی و حسی نمونه‌های تولیدی طی 30 روز نگهداری در دمای یخچالی بررسی شد. نتایج نشان داد که کمترین میزان ph (27/5) در تیمار  t1در روز 30 مشاهده شد (p<0.05). کمترین میزان رطوبت (52/56 درصد) و خاکستر (43/2 درصد) مربوط به تیمار شاهد در روز 30 بود (p<0.05). اعمال سطوح 30، 60، 90 و ppm 120 پودرکاهو و رازیانه در تیمارها به‌ترتیب کاهش 17، 18، 16 و 24 درصد را در محتوی نیترات نمونه­ها را نشان داد (p<0.05). بیشترین و کمترین میزان عدد پراکسید به‌ترتیب با مقادیرmeq o2/kg   15/1 مربوط به نمونه شاهد در روز 30 و meq o2/kg   3/0 مربوط به نمونه t4 در روز اول بود. در مورد شاخص تیوباربیتوریک اسید نیز به‌ترتیب بیشترین و کمترین میزان مربوط به نمونه شاهد با مقدار mg malone aldehyde /kg 24 در روز 20 و mg malone aldehyde /kg 76/15 مربوط به نمونه t4 در روز 30 بود (p<0.05). میزان رشد باکتری­ها در تیمارهای حاوی پودر کاهو و رازیانه و نیتریت کمتر بود ولی به‌طورکلی روند افزایشی در میزان بار میکروبی در تمامی تیمارها طی 30 روز نگهداری مشاهده شد (p<0.05)، درحالی­که در طی 30 روز کلستریدیوم پرفرینجنس، کلی‌فرم، کپک و مخمر رشد نکرد (p>0.05). در ارزیابی رنگ‌سنجی تیمارها، کمترین اندیس قرمزی (a*) در تیمار t4 مشاهده شد. بیشترین و کمترین اندیس زردی (b*) به‌ترتیب مربوط به تیمار t1 و t4 و متغییرهای مورد بررسی تاثیری بر پارامتر درخشندگی (l*) نشان ندادند. نتایج ارزیابی حسی عدم تاثیر افزودن پودرکاهو و رازیانه به میزان ppm 60 پودر بر طعم و بوی تیمارها و کاهش امتیاز عطر و بو در تیمارها را با افزایش پودرکاهو و رازیانه نشان داد. نتایج این پژوهش امکان جایگزینی موفق بخشی از نیتریت (حداقل ppm 60) را با پودر ترکیبی کاهو و رازیانه را نشان داد.

Effects of lettuce (sativa Lactuca) and (Foeniculum vulgare) powder as a natural source of nitrate on the physical, chemical and microbiological properties and sensory evaluation of vacuum packed sausage

Introduction: Due to the risks of using synthetic preservatives such as nitrite and its salts in meat products, there have been some efforts to reduce these synthetic preservatives in food. This study aimed to investigate the replacement of part of nitrite in 55% sausage formulation based on the conventional formula of a manufacturer. Materials and Methods: For this purpose, Samples were produced with 120 ppm nitrite and a combination of lettuce and Foeniculum vulgare powder in four formulas including T1 (90 ppm nitrite+ 30 ppm lettuce and fennel powder), T2 (60 ppm nitrite+ 60 ppm lettuce and fennel powder), T3 (30 ppm nitrite+ 90 ppm lettuce and fennel powder) and T4 (120 ppm lettuce and fennel powder) and a control sample with 120 ppm nitrite (without lettuce and fennel powder). Physicochemical sensory, and microbial properties were investigated during 30 days of refrigerated storage. Results and Discussion: The lowest pH (2.75%) did observe in T1 treatment on the 30th day of the experiment (p<0.05). The lowest moisture content (56.52%) and ash (2.43%) related to the control treatment on the 30th day of the experiment (p<0.05). Application of 30, 60, 90, and 120 ppm levels of lettuce powder and fennel in the treatments showed a decrease of 17, 18, 16, and 24% in the nitrate content of the samples, respectively (p<0.05). The highest and lowest peroxide value was 1.15 meq O2/Kg for the control sample on the 30th day and 0.3 meq O2/Kg for the T4 sample on the first day of the experiment, respectively. Regarding thiobarbituric acid index, the highest and lowest values were for the control sample with 24 mg Malone­Aldehyde­/­Kg on the twentieth day and 15.76 mg Malone­Aldehyde­/­Kg for the T4 sample on the 30th day of the experiment, respectively (p­<0.05). The bacterial growth rate is lower in treatments containing combination lettuce, Foeniculum vulgare powder, and nitrite but in general, an increasing trend in microbial load observed in all treatments during 30 days of storage (p<0.05), While Clostridium perfringens, coliform, mold, and yeast did not grow on the treatments for 30 days (P> 0.05). In the sensory evaluation of treatments, the lowest a * observed in T4 treatment. The highest and lowest b* related to T1 and T4 treatments, respectively, While the combination lettuce and Foeniculum vulgare powder did not show any effect on the L*. The results of the sensory evaluation showed that the addition of lettuce and Foeniculum vulgare powder up to 60 ppm had no effect on the taste and smell of the treatments and showed a decrease in the aroma score in the treatments with increasing combination powder. Finally, the results of this study showed the possibility of successful replacement of some nitrite (at least 60 ppm) with a combination of lettuce and fennel powder.