برآورد نرخ بهره و رابطۀ آن با تورم در ایران: داده‌های بازارهای آتی و رهیافت ms-var

این مقاله، به دو مسئله در اقتصاد ایران پرداخته است. نخست، با توجه به پنهان بودن نرخ بهرۀ بازار در ایران هدف اول این مقاله، ارائۀ برآوردی از نرخ بهره در ایران است. برای استخراج یک جایگزین محاسبه ‌پذیر برای نرخ بهره از روابط میان قیمت‌های نقدی و آتی طلا استفاده شده و سری زمانی ماهانۀ نرخ بهره طی دورۀ 1388:01 تا 1397:01 استخراج شده است. دومین مسئله، ارتباط نرخ بهره با تورم است، با لحاظ دیدگاه‌های متنوع در دربارۀ این رابطه، با این استدلال که این دیدگاه‌ها عمدتاً از نتایج تجربی مطالعات در اقتصادهایی با شرایط متفاوت ناشی می‌شود و ممکن است اساساً این رابطه شکلی غیرخطی داشته باشد، این مقاله بر پایۀ روش ms-var مدلی برای بررسی رابطۀ علّی غیرخطی میان نرخ بهره و تورم ارائه می‌دهد. یافته‌ها نشان می‌دهند که رابطۀ میان نرخ‌های بهره و تورم در دورۀ یادشده در قالب دو رژیم دسته‌بندی می‌شود. در رژیم صفر که هر دو متغیر در سطوح بالا و پرنوسان هستند، علیّت دوطرفه میان آنها وجود دارد که تایید کنندۀ اثر فیشری است. در رژیم یک که هر دو متغیر در سطوح نسبتاً پایین با نوسان اندک قرار دارند، علیّت یک‌طرفۀ مثبت از نرخ بهره به تورم وجود داشته است.

interest rate estimation and its relationship with inflation in iran: futures market data and ms-var approach

the financial phenomenon of interest plays a key role in the economy and monetary policy processes. in this regard, this paper has addressed two issues in iran's economy. first, considering that the market interest rate is hidden in iran, the first goal of thispaper is to provide a calculate of the interest rate in the financial market of iran. toderive a simple and calculable alternative for the interest rate, the relationship betweenthe spot and future prices of the gold coin certificate of deposit was used, and themonthly time series of the interest rate was extracted during 2009:04-2018-04. thesecond issue is the relationship between the interest rate and inflation, since basicallyone of the most important roles of the interest rate emerges through its relationship withinflation. considering there are different views in the theoretical and empiricalliterature, assuming that these views are mainly derived from the empirical results ofstudies on economies with different conditions and that this relationship may basicallyhave a non-linear form, this article provides a model of ms-var to investigate the nonlinearcausal relationship between interest rate and inflation. the findings show that therelationship between interest rates and monthly inflation during the studied era isclassified in two regimes. in the zero regime, when both variables are at high andfluctuating levels, there is a two-way causality between them, which confirms thefisher’s effect. in regime one, where both variables are at relatively low levels with little fluctuation, there has been a positive one-way causality from interest rate toinflation.