مزیت نسبی در صنعت پتروشیمی ایران

یکی از شاخص‌های رشد و توسعه یافتگی هر کشوری درجه پیشرفت صنعتی آن کشور است. بنابراین بررسی و تحلیل مزیت‌های نسبی این بخش از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است. به‌ویژه با توجه به فراوانی دو منبع ارزشمند نفت و گاز در ایران، صنایع مبتنی بر نفت و گاز مانند پتروشیمی حایز اهمیت بیشتری هستند، به همین دلیل محاسبه و اندازه‌گیری مزیت نسبی این نوع محصولات ضروری است. چرا که کشف مزیت‌های نسبی تولید و استفاده از آنها، نه تنها تنوع صادرات و ترکیب آن، بلکه شکل تخصیص منابع کشور و الگوی تولید و مصرف را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. در این مقاله مزیت نسبی محصولات منتخب صادراتی پتروشیمی برای سال‌های 1374-1384 با استفاده از معیار کاربردی مزیت نسبی آشکار شده اندازه‌گیری می‌شود.براساس نتایج حاصله صنعت پتروشیمی ایران در صورتی‌که در محاسبات، کل صادرات کالاها و خدمات جهان و ایران در نظر گرفته شود در تمام دوره مورد بررسی در تجارت بین‌المللی دارای مزیت نسبی نبوده، به‌عبارت دیگر صنعت پتروشیمی کشور جایگاه مناسبی نداشته، هر چند روند تغییرات مزیت نسبی در مورد این صنعت صعودی است. از طرفی، اگر در محاسبات فقط صادرات غیرنفتی ایران و جهان مورد استفاده قرار گیرد؛ ایران در تمام دوره مورد بررسی در تجارت بین‌المللی از مزیت نسبی برخوردار است و روند تغییرات مزیت نسبی در این صورت صعودی نیز است. محاسبات نشان می‌دهد 20 محصول اصلی صنعت پتروشیمی با در نظر گرفتن کل صادرات کالاها و خدمات ایران و جهان در برخی از سال‌ها دارای مزیت نسبی بوده و در برخی سال‌ها فاقد مزیت نسبی بوده‌ است.