بررسی اثر شکاف تکنولوژی بر تجارت بخش صنعت با استفاده از مدل جاذبه

توجه به اهمیت تجارت بین‌الملل، تحلیل و شناخت روابط تجاری کشور و بررسی موانع و یا مشوق‌های آن، نقش موثری را در مسیر پیشرفت اقتصادی ایفا می‌کند. چرا که تجارت بین‌الملل، نرخ رشد اقتصاد را از طریق دسترسی به بازارهای خارجی، تکنولوژی و منابع تحت تاثیر قرار می‌دهد و تکنولوژی نقش قابل‌ ملاحظه‌ای در شکل‌دهی الگوهای تجارت ایفا کرده و رابطه معناداری بین تجارت و تکنولوژی در ادبیات تجربی وجود دارد. ارزیابی اثر فاصله و شکاف تکنولوژیکی به‌ عنوان متغیری که می‌تواند به شکل یک مانع و یا یک مشوق برای روابط تجاری کشور عمل کند، حائز اهمیت است و شکاف در پیشرفت تکنولوژیکی می‌تواند یکی از مهم‌ترین عوامل تعیین‌کننده تجارت دوجانبه و رشد اقتصادی بین کشورها باشد. به همین خاطر در پژوهش حاضر 43 کشور طرف تجاری ایران که بیشترین تجارت را با ایران طی سال‌های 2001 تا 2020 داشته‌اند انتخاب و با استفاده از مدل جاذبه و رگرسیون panel- ardl رابطه بین شکاف تکنولوژی و تجارت بخش صنعت برآورد گردید. نتایج نشان داد که مدل جاذبه در بلندمدت در اقتصاد ایران برقرار است. همچنین در بلندمدت شکاف تکنولوژی ایران و طرف تجاری بر اساس شاخص هزینه‌های تحقیق و توسعه، منجر به کاهش تجارت بخش صنعت ایران و شرکای تجاری خواهد شد. سایر نتایج حاکی از آن بود که شاخص سهم اقتصادی کشور طرف تجاری از تولید ناخالص جهانی و شاخص مشابهت با کاهش شکاف تکنولوژی ایران با کشورهای طرف تجاری، باعث افزایش تجارت صنعتی می‌شود.

investigating the effect of technology gap on industrial trade: using gravity model

paying attention to the importance of international trade, analyzing and recognizing the country’s trade relations and examining its obstacles and incentives play an effective role in the path of economic development, because international trade affects the growth rate of the economy through access to foreign markets. technology has played a significant role in shaping trade patterns, and there is a significant relationship between trade and technology in empirical literature. it is important to evaluate the effect of distance and technological gap as a variable that can play as an obstacle or an incentive for the country’s trade relations. therefore, the gap in technological progress can be one of the most important determining bilateral trade and economic growth between countries. in the present study, 43 trading partner countries of iran, which had the most trade with iran between 2001 and 2020, were selected, and the relationship between the technology gap and the industrial trade was estimated using the gravity model and panel ardl regression. the results showed that the gravity model is in place in iran’s economy in the long term. also, in the long term, the technology gap between iran and the commercial side, based on the index of research and development costs, will lead to a decrease in the trade of the industrial sector of iran and its commercial partners. reducing iran’s technology gap with trading partner countries, it increases industrial trade