شناسایی حباب‌های چندگانه در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از آزمون ریشه واحد مارکوف سویچینگ راست دنباله

هدف اصلی این مطالعه، شناسایی حباب‌های چندگانه در بورس اوراق بهادار تهران است. برای این منظور از داده‌های ماهانه نسبت قیمت به سود در بازه 1380:1 تا 1399:3 و از رویکرد پیشنهادی هال و همکاران (1999) استفاده شده است. روش هال و همکاران (1999)، مبتنی بر یک آزمون ریشه واحد غیرخطی راست دنباله است که از فرآیند مارکوف سویچینگ پیروی می‌کند. در واقع، یکی از رژیم‌ها به دوره‌هایی از بازار اختصاص داده می‌شود که بازار روند عادی خود را طی می‌کند (نسبت قیمت به سود دارای ریشه کوچکتر یا برابر با یک است) و  رژیم دیگر، شامل دوره‌هایی می‌شود که بازار دارای رفتار حبابی (نسبت قیمت به سود دارای ریشه بزرگتر از یک است) است. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که نسبت قیمت به سود، در چندین بازه زمانی از سال 1380 تا کنون دارای رفتار انفجاری بوده یا به عبارت دیگر، شرایط حبابی را تجربه کرده است. بررسی احتمالات هموار شده برای دوره‌های حبابی و همچنین سایر معیارها مانند مقدار شاخص کل اسمی و حقیقی، نسبت قیمت به سود و نسبت ارزش بازار به تولید ناخالص داخلی نشان می‌دهد که دوره مربوط به  فروردین‌ماه 1399 تا خردادماه سال 1399 بزرگترین حباب تاریخ بورس اوراق بهادار تهران بوده است.

Identification of Multiple Bubbles in Tehran Stock Exchange Using Right-Tailed Markov Switching Unit Root Test

The main purpose of this study is to identify multiple bubbles in the Tehran Stock Exchange. For this purpose, monthly data of price to earning ratio (P/E) in the period 2001:3 to 2020:6 and the approach proposed by Hall et al. (1999) have been used. Hall et al. method is based on a nonlinear unit root test that follows a Markov Switching process. In fact, in this approach, one regime belongs to periods of the market in which the market is going through a normal course (the pricetoearnings ratio’ root is less than or equal to one), and the other regime includes periods in which the market is bubbly (pricetoearnings ratio has a root greater than one). The results of this study show that the pricetoearning ratio has had explosive behavior in several time periods since 2001, or in other words, has experienced bubble conditions. The smoothed probabilities for bubble periods as well as other criteria such as the value of the nominal and real TEPIX, price to earning ratio and the ratio of market value to GDP shows that the period from April 2020 to June 2020 is the biggest bubble in the history of Tehran Stock Exchange.