کاوش ارتباط بین ویژگی ‌های نورپردازی و احساس امنیت اجتماعی در فضای شهری (مورد مطالعه: شهر قم)

زمینه و هدف: تامین امنیت اجتماعی شهروندان یکی از مهم‌ترین فواید و آثار نورپردازی در فضای شهری است که موردتوجه و تاکید طراحان شهری قرارگرفته است. در همین راستا احساس امنیت شهروندان به تاثیر از ویژگی‌های نورپردازی شهری موضوعی است که در این مقاله به آن پرداخته‌شده است.روش پژوهش: جامعه آماری پژوهش شامل شهروندان رهگذر شهر قم است که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر برآورد شد و با توجه به محدودیت‌های پیشِ روی پژوهش که به‌طور تصادفی 384 نفر به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. پرسش‌نامه پژوهش‌گرساخته تنظیم ‌شده و در میان اعضای نمونه آماری توزیع شد. روش پژوهش از نوع کمّی و در یک فرآیند توصیفی- تحلیلی است. روش گردآوری منابع به‌صورت کتابخانه‌ای و گردآوری داده‌ها به‌صورت میدانی انجام‌شده است. تحلیل داده‌های حاصل از پرسش‌نامه با استفاده از آزمون‌های آماری تحلیل عاملی تاییدی و تحلیل مسیر در محیط نرم‌افزار توسط نرم‌افزارهای  اس‌پی‌اس‌اس نسخه 16 و  ایموس انجام ‌شده است. یافته‌ها و نتیجه‌گیری: نورپردازی اصولی می‌تواند با افزایش زمینه‌های سرزندگی و نشاط اجتماعی؛ احساس امنیت شهروندان را نیز فراهم آورد. از سوی دیگر رویت‌پذیر بودن فضای شهری موضوعی است که به تاثیر از عامل زاویه نور بایستی مد نظر قرار گیرد که در اکثر موارد وجود موانعی از قبیل پوشش گیاهی ممکن است مانع ایجاد فضای قابل رویت شود و همین عوامل سبب بروز حس ناامنی شود. از این‌رو ضروری است در طرح‌های نورپردازی شهری در وهله نخست به اولویت‌های زاویه نور و شدت نور و سپس رنگ نور و دمای نور توامان توجه شود.

exploring the relationship between lighting features on the feeling of social safety in urban spaces (case study: qom city)

purpose and background: ensuring citizens’ societal security is one of the most important benefits and impacts of lighting in the urban space, which has been noticed and emphasized by urban designers. in this regard, citizens’ security feeling is influenced by the characteristics of urban lighting, which is discussed in this article.method: the statistical population of the research includes the passerby citizens of qom city, the sample size was estimated to be 384 people using the cochran formula, and according to the limitations of the research, 384 people were randomly selected as sample. the research questionnaire was developed and distributed among the members of the statistical sample. the research method is quantitative and in a descriptive-analytical process. the resources were collected using the library method and data collection via the field approach. the analysis of data achieved from the questionnaire was made using the statistical tests of confirmatory factor analysis and path analysis in the software environment by spss 16.0 and amos.findings & conclusion: while enhancing the fields of vitality and social vitality, substantive lighting can provide citizens with a security feeling. on the other hand, the visibility of the urban space is an issue that should be taken into account due to the influence of the light angle factor, which in most cases, the presence of obstacles such as vegetation may prevent the creation of a visible space, and these factors cause the insecurity feeling. therefore, in the first place in urban lighting plans it is necessary to pay attention to the priorities of light angle and light intensity, then light color and light temperature.