مطلوبیت سنجی امنیت فضاهای عمومی شهری جهت حضورپذیری زنان (نمونه موردی: منطقه یک شهر شیراز)

هدف و زمینه: امنیت یکی از مولفه‌های اصلی حضورپذیری شهروندان در فضاهای عمومی است. با توجه به اینکه زنان بیشتر در معرض تهدیدات اجتماعی قرار دارند، تامین امنیت فضاهای شهری برای حضورپذیری این قشر، اهمیت بیشتری دارد. هدف این پژوهش مطلوبیت سنجی امنیت فضاهای عمومی شهری منطقه یک شیراز جهت استفاده زنان می باشد. روش تحقیق: رویکرد این پژوهش توصیفیتحلیلی و ابزار مورد استفاده برای پردازش داده ها، تحلیل عاملی در نرم افزار spss است. به منظور گردآوری داده ها در این تحقیق از روش پیمایشی استفاده شده است. شاخص های مورد استناد در پژوهش نیز با مرور اسناد معتبر پژوهشی استخراج شده است. جامعه آماری پژوهش، زنان عابر در دو فضای شهری شاخص در منطقه 1 شهر شیراز است. شیوه نمونه گیری نیز از طریق روش کوکران و روش نمونه گیری سیستماتیک بوده است و در مجموع تعداد نمونه ها به 150 مورد رسیده است.یافته‌ها و نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش نشان می دهد که امنیت فضاهای عمومی منطقه یک در ابعاد کالبدی، فعالیتی و معنایی، از منظر زنان پایین است؛ درحالیکه در بُعد اجتماعی میزان امنیت این فضاها در حد متوسط می‌باشد. نتایج تحلیل عاملی نیز نشان می دهد که در مجموع می توان از میان 27 شاخص استخراج شده بر روی 5 عامل مهم در ارتقاء حس امنیت زنان تاکید نمود که عبارتند از: ایجاد زمینه و زیرساخت های لازم برای حضور بی دغدغه زنان (با مقدار ویژه 2.493)؛ کیفیت فضای عمومی (با مقدار ویژه 1.927)؛ طراحی محیطی مناسب به منظور جلوگیری از وقوع جرم (با مقدار ویژه 1.687)؛ صمیمت و خودمانی بودن محیط (با مقدار ویژه 1.437) و استقلال زنان برای حضور در فضای عمومی  (با مقدار ویژه 1.330). مجموعه این عوامل بیانگر شرایطی هستند که می توانند بستر و زمینه لازم برای برقراری امنیت زنان در فضاهای عمومی شهر شیراز را فراهم کنند. در مجموع لازم است به منظور ارتقاء حس امنیت زنان در فضاهای شهری شیراز از چند راهبرد کلان همچون طراحی محیطی امنیت محور، افزایش خوانایی فضایی و تامین روشنایی مطلوب فضاهای شهری بهره برد. تحقق پذیری هر کدام از راهبردهای ذکرشده، مستلزم پیاده سازی و اجرای راهکارهای عملیاتی همسو با این راهبردها است.

Assessing Desirability of Urban Public Spaces for Women’s Attendance (Case Study: Zone 1 of Shiraz)

Aim and Background: Security is one of the main components of citizens’ presence in public places. Whereas women are more exposed to social threats, ensuring the security of urban spaces is of more importance for the presence of this group in these places. The present study is aimed at assessing the security of public spaces in zone 1 of Shiraz city for women.  Research Method: The present research is of descriptiveanalytical type and the tool used for data processing is factor analysis in SPSS. A survey method has been used to collect data in the research. The indicators cited in the research have also been extracted through reviewing valid research documents. The statistical population of the study is pedestrian women in two benchmark urban areas in zone 1 of Shiraz. The sampling was implemented using Cochran method and systematic sampling method, and the total number of samples reached 150 cases.  Findings and Conclusion: Results of the present study indicate that the security of public places in zone 1, from the women’s perspective in physical, functional and semantic dimensions is low; while in terms of social dimension, the level of security of these places is moderate. The results of factor analysis also indicate that in total, out of 27 indicators extracted, 5 important factors which highly contribute to promoting  women’s security feeling  could be emphasized: creating the necessary background and infrastructure for the presence of women without any concerns (with specific value  of 2.493); quality of public place (with a specific value of 1.927); appropriate environmental design to prevent crime (with a specific value of 1.687); intimacy and friendliness  of the environment (with a special value of 1.437) and the independence of women to participate in public space (with a special value of 1.330). Combination of these factors indicates the conditions that may provide the required platform and ground for the security of women in the public places of Shiraz. Altogether, promoting women’s security feeling in the urban spaces of Shiraz requires benefitting from several macro strategies such as designing a securityoriented environment, increasing spatial readability and providing the desired lighting of urban places. The feasibility of any of the aforesaid strategies requires the implementation and deployment of operational strategies aligned with these strategies