بایسته‌های برنامه‌ریزی شهر امن برای کودکان در شهر ایرانی با رویکرد امنیت اجتماعی (مطالعه موردی: محلات بافت تاریخی شهر زنجان)

هدف و زمینه: فضاهای شهری امروز برای فعالیت روزانه کودک یعنی بازی پاسخ‌ده نیست، چراکه در شهر مدرن فضاهای خصوصی مانند آپارتمان‌ها، نیمه‌خصوصی مانند مدرسه؛ مهدکودک و عمومی مانند کوچه و خیابان؛ محیطی ناایمن، نامناسب و ناکافی برای بازی آزادانه کودکان هستند، همچنین فضاهای بازی فرا محله‌ای باوجود فاصله زیاد از محل سکونت و سرانه کم پاسخگوی این نیاز نیست. بدیهی است حضور کودکان در عرصه‌های همگانی اهمیت بسیاری دارد و موجب اجتماع‌پذیری آن‌ها خواهد شد. در این راستاست که سازگاری فضای شهری با نیاز اقشار مختلف شهروندی بالاخص کودکان در کانون توجه متخصصین قرارگرفته است. با پروبلماتیک مذکور؛ جستار حاضر می‌کوشد شهر امن برای کودکان در شهر ایرانی را با رویکرد امنیت اجتماعی برای شهروندان کوچک مورد وارسی قرار دهد. روش تحقیق: روش‌شناسی این پژوهش ازنظر هدف کاربردی، ازنظر ماهیت توصیفی تحلیلی، ازنظر استراتژی پژوهش پس‌کاوی و به لحاظ شیوه پژوهش کمی و رویه جمع‌آوری داده‌ها نیز پرسشنامه‌ای می‌باشد. تعداد نمونه با احتساب جمعیت 36025 نفری در سال 1395 برای بافت به تعداد 380 پرسشنامه تعیین گشته که این تعداد پرسشنامه به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده در بین سرپرستان خانوار مستقر در محلات بافت تاریخی توزیع گردید. برای تحلیل داده‌های پژوهش از روش حداقل مربعات جزئی با کمک نرم‌افزار اسمارت پی ال اس استفاده‌شده است.یافته ها و نتیجه گیری: یافته‌های تحلیلی پژوهش نشان داد که مولفه «طراحی مناسب با نیازها و الگوهای رفتاری کودکان 5 تا 12 سال» با بالاترین مقدار بارگذاری بیرونی(0.955) بیشترین ارتباط‌پذیری را با مولفه «امنیت اجتماعی کودکان در شهر» دارد. درنتیجه به‌واسطه ایمن‌سازی شهر و افزایش ضریب امنیت فضاهای عمومی از طریق طراحی مناسب فضا متناسب با نیازها و الگوهای رفتاری کودکان، می‌توان فضایی مناسب و دوستدار کودک در شهر ایجاد نمود. همچنین بررسی‌ها ضریب مسیر نشان داد که طراحی فضا بازی متناسب باسلیقه اقشار گروه‌های مختلف برای حضور پذیری همه افراد موثرترین عامل برای تقویت امنیت اجتماعی بوده است. همچنین مولفه ماندگاری و مکث شهروندان علاوه بر نقش مکمل در تقویت ساختارهای شهر امن به‌ویژه متغیر (طراحی فضا بازی برای همه) موجب تقویت و افزایش امنیت کودکان در شهر زنجان خواهند گشت. درنهایت به‌منظور ارتقاء امنیت اجتماعی کودکان، پیشنهاد‌هایی در جهت یافته‌های تحقیق ارائه گردید.

Requirements of Planning a Secure City for Children in Iranian Cities Benefitting from a Societal Security Approach (Case Study: Neighborhoods of the historical Structure of Zanjan)

Aim and Background: The existing urban spaces do not meet the requirements of children’s daily activities, because in the modern city, private spaces such as apartments, semiprivate spaces such as schools; kindergartens and public spaces such as alleys and streets are not safe enough for children to play in. Due to being far from neighborhoods and low per capita, the outdoor spaces near neighborhoods do not meet this need. Obviously, the presence of children in public arenas is of great importance and will lead to their sociability. In this regard, the compatibility of urban spaces to the needs of citizenship from different classes of the society, especially that of children, has been in the focus of attention of experts. Taking into account the abovementioned problem; the present paper attempts to examine the characteristics of safe Iranian city for children using the approach of societal security for small citizens.Research Method: The present research in terms of purpose is of applied type, in terms of nature is of descriptiveanalytical type, in terms of research strategy is of secondaryreview type and in terms of research method is of quantitative type. Data collection procedure is conducted using a questionnaire. The number of statistical population is 36025 people in 2016. The number of questionnaires was determined to be 380 and was distributed among heads of families in the historical structure of the city using simple random sampling. , While using Smart PLS, the partial least squares method was used to analyze the research data.Findings and Conclusion: The analytical findings of the study showed that the component appropriate design of behavioral requirements and behavioral patterns of children 5 to 12 years with the highest external load (0.955) has the highest correlationwith the component social security of children in the city. As a result, by making the city safer and increasing the security factor of public spaces through proper design of space appropriate to the needs and behavioral patterns of children, a suitable and childfriendly atmosphere can be created in the city. Also, studies of the path coefficient showed that the design of play space in accordance with the tastes of different groups for the presence of all people has been the most effective factor to strengthen social security. Also, in addition to the complementary role in strengthening the structures of a safe city, especially the variable (space design for all), the component of permanence and pause of citizens will strengthen and increase the security of children in the city of Zanjan. Finally, in order to improve the social security of children, suggestions were made for the research findings.