تبیین زندگی روزمره‏ی کارتن‏خواب‏های شهر تهران و رابطه‏ی آن با امنیت ‏اجتماعی

افزایش بی‏خانمانی در شهر تهران بر اساس آمار ارائه شده از سوی شهرداری و بهزیستی، این پدیده و پیامدهای آن مانند اعتیاد، کارتن‏خوابی و شیوع بیماری‏های واگیردار و غیره، ضرورت مطالعه‏ی زندگی روزمره‏ی این گروه از افراد را نشان می‏دهد. از آنجا که بیشتر کارتن‏خواب‏های شهر تهران مهاجر هستند که به تبعیت از خانواده یا به صورت فردی به این شهر آمده‏ و در ضمن ساکن مناطق جنوبی، جرم‏خیز و حاشیه‏ای شهر بوده‏اند، از نظریه‏ی زندگی روزمره‏ی گافمن و بخش تبیین منش استفاده شده، منش در نظریه‏ی گافمن به ویژگی‏های قومی، پایگاه طبقاتی و نشان‏های مقام می‏پردازد که اعتبار افراد را تضمین می‏کند. تبیین زندگی روزمره‏ی کارتن‏خواب‏های شهر تهران که با روش کیفی و نمونه‏گیری هدفمند تا اشباع داده‏ها پیش رفت، از طریق تحلیل کیفی مصاحبه‏ها به این نتیجه رسید که ویژگی‏ها و فرهنگ قومی، مهمترین عنصر نظری در منش است که پایگاه طبقاتی و نشان‏های مقام، تابعی از آن هستند؛ به این معنا که پایگاه طبقاتی و نشان‏های مقام بنا به ویژگی درون‏گرا یا برون‏گرا بودن هر قومی می‏تواند اکتسابی یا انتسابی باشد و زمینه‏های گرایش افراد به کجروی را بنا بر ارزش‏های درون‏قومی ممکن است مهیا کرده و یا از آن پیشگیری کنند. ارزش‏ و عرف ممکن است در اقوام بر هنجارها برتری یابد و اعتبار اجتماعی انتسابی پس از مهاجرت، از دست برود و فرد احساس تنهایی کند. در این حالت است که طرد اجتماعی از جامعه‏ی مقصد رخ داده و فرد نیز قصد بازگشت به جامعه‏ی مبدا را ندارد و سردرگمی به وجود می‏آید. قومیت‏هایی که از ارزش‏هایی برخوردارند و عرف اجتماعی آنان، مصرف مواد مخدر را ترویج می‏کند، پس از ورود به جوامع دیگر، به سوی اعتیاد و پس از آن کارتن‏خوابی گرایش پیدا می‏کنند. در مقابل، قومیت‏هایی که در خود از چنین فرهنگی برخوردار نیستند، زمینه‏های مساعد را از جامعه‏ی مقصد دریافت کرده و گرایش به کجروی پیدا می‏کنند. مهاجرت به عنوان یکی از دلایل اختلاط فرهنگ‏های قومی است که با انتقال به جامعه‏ی مقصد، امکان ایجاد مکان‏هایی به عنوان پاتوق برای مهاجران فراهم می‏آید. همین امر باعث می‏شود تا تاثیرپذیری مهاجرین از یکدیگر صورت گرفته و زمینه‏های مساعد برای کجروی به وجود آید و امنیت اجتماعی را در مناطق تمرکز این افراد، کاهش دهد. با تاثیرپذیری امنیت اجتماعی از مهاجرت و پاتوق شدن منطقه، سلب اعتماد، کاهش حضور بومی‏ها در منطقه و افزایش میزان جرم رخ می‏دهد.