نگاهی به پرونده‌ دابوس، چشم‌اندازی به نظام آتی ثبت اختراعات

هوش مصنوعی به ‌عنوان یکی از حوزه‌های مهم فناوری نوین در حال نفوذ در همه‌ زمینه‌های زندگی بشری است. یکی از این زمینه‌ها اختراعاتی است که توسط هوش مصنوعی ایجاد می‌شود و این پرسش مطرح می‌شود که آیا هوش مصنوعی می‌تواند از حق اختراع برخوردار شود؟ چه ضرورتی به شناسایی این حق وجود دارد و چالش‌های شناسایی این حق در چارچوب نظام سنتی حقوق مالکیت فکری چیست؟ پژوهشگران در این نوشتار امکان مخترع بودن هوش مصنوعی را با تاکید بر پرونده‌ مشهور دابوس، اولین هوش مصنوعی مخترع، که نام آن در اظهارنامه‌ ثبت اختراع به ‌عنوان مخترع درج می‌شود، مطالعه می‌کنند. در پژوهش حاضر تلاش می‌شود با روش تحلیلی‌ توصیفی و با پرداختن به روند پرونده‌ دابوس امکان تطبیق الزامات ثبت اختراع با شاخصه‌های هوش مصنوعی بررسی شود و امکان مخترع و مالک بودن هوش مصنوعی مورد تدقیق قرار گیرد.. در این نوشتار سرانجام نتیجه‌‌گیری می‌شود که پذیرش دابوس به‌ عنوان مخترع در برخی ادارات ثبت اختراع بین‌المللی می‌تواند سرآغازی برای تغییر در نظام نوین اختراع و شناسایی سایر حقوق، از جمله حقوق شخصیت، برای هوش مصنوعی باشد.

a look at dabus case: an outlook toward the future patent system

artificial intelligence, as one of the most important grounds of new technologies, infiltrates all aspects of human being life. one of these aspects is the inventions created by artificial intelligence, and this question will arise that if artificial intelligence would benefit legal rights of inventions? what is the necessity of recognition of this legal right, and what are the challenges of recognition in the framework of traditional system of intellectual property law? the current article studies the possibility of inventorship of artificial intelligence, with a focus on dabus, the famous case in which dabus is named as an inventor in a  patent application. the current research tries to examine the possibility of reconciling the requirements of invention patentability with the specifications of artificial intelligence, and investigate the possibility of inventorship and ownership of artificial intelligence using an analytical-descriptive method while addressing the process of dabus case. although dabus patent applications have thus far failed in most legal systems, most requirements of patentability coincide with the features of artificial intelligence. even civil law countries acknowledge that originality cannot be assessed according to artistic quality, and it is necessary to apply different standards of originality for different types of works. thus, the basis of ip protection should be reviewed. this study concludes that the recognition of dabus as an inventor in some international patent offices can be the beginning of making changes in new patent system and also the recognition of other legal rights, namely the personality right of artificial intelligence.